عباس بنی طی - عضو هئیت علمی دانشگاه پیام نور اهواز
عاطفه سادات تیموری منفرد - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور اهواز

هدف از تحقیق حاضر، بررسی مولفه های تربیت شهروند زیست محیطی در برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی بود. در این تحقیق محتوای کتابهای علوم تجربی دوره ابتدایی از لحاظ توجه به مولفه های تربیت شهروند زیست محیطی با استفاده از فهرست وارسی، مورد بررسی و تحلیل محتوا قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کتابهای علوم پایه اول تا ششم ابتدایی، تالیف دفتر برنامه ریزی و تالیف کتب درسی وزارت آموزش وپرورش تشکیل داده که در سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰ چاپ شده اند. از آنجا که مباحث زیست محیطی بیشتر در کتابهای علوم مورد توجه قرار میگیرند، بنابراین از روش نمونه گیری هدفمند برای گردآوری داده ها استفاده شد. با مشاهده مشخصات نمونه ای که از جامعه انتخاب شده است، میتوان از مشخصات کل جامعه استنتاج معینی به عمل آورد. شش کتاب علوم تجربی دوره ابتدایی به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند. در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات از فهرست وارسی )چک لیست( سنجش مولفه های تربیت شهروند زیست محیطی در برنامه درسی استفاده شد. این چک لیست در زمینه های روش، دانش، نگرش و رفتار به جمع آوری داده ها میپرداخت. برای تحلیل داده ها از دو روش توصیفی و تحلیلی استفاده شده است. در بخش توصیفی، مولفه های تربیت شهروند زیست محیطی، مورد شمارش قرار گرفته و به صورت جدول فراوانی نمایش داده شد. همچنین در بخش تحلیلی از روش آنتروپی شانون استفاده شده که در نهایت یافته های تحقیق نشان داد که در کتاب علوم تجربی دوره ابتدایی، بیشترین ضریب اهمیت مربوط به دانش و کمترین ضریباهمیت برای مولفه نگرش است. به طور کلی ضریب اهمیت مولفه های روش و رفتار نزدیک به هم است.

شهروند زیست محیطی، برنامه درسی، کتابهای علوم تجربی، دوره ابتدایی.