حامد رفیعی - دانشجوی دوره دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
نسیم مقدس - کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی

نظر به اینکه میزان واردات دانه های روغنی در ایران بیش از 80 درصد نیاز داخل می باشد، در این مطالعه مزیت نسبی وارداتی با بکار گیری از انواع شاخصهای تجاری از جمله شاخص مزیت نسبی آشکار شدهRCA و مزیت نسبی آشکار شده متقارنRSCA برای واردات سویا در طول دوره 2008-1961 برای ایران و ده کشور عمده وارد کننده دانه های روغنی مذکور محاسبه شده و نیز جایگاه رقابتی ایران در بین کشورهای عمده وارد کننده این دانه ها بررسی میشود. هچنین ارتباط بلندمدت میزان تولید سویا با شاخص مزیت وارداتی این محصول با استقاده از آزمون جوهانسون و الگوهای تصحیح خطایبرداریVECM) براورد شده است. نتایج هرچند بیانگر مزیت وارداتی کشور در واردات سویا بوده اما اثر شوکهای ناگهانی بر میزان این شاخص، نسبت به سایر کشورها در فاصله زمان بیشتری تعدیل میشود. که این امر منجر به تمایل کمتر صادرات کشورهای بزرگ به ایران خواهد شد. از این جهت اهمیت افزایش ظرفیتهای تولیدی داخلی جهت تأمین نیازهای داخلی ضروری خواهد بود. همچین نتایج نشان داد با افزایش تولیدات داخلی در بلندمدت، میزان مزیت وارداتی ایران کاهش یافته و در نتیجه با کاهش واردات به کشور، ارز کمتری نیز از کشور خارج خواهد شد.

مزیت وارداتی، تولید داخلی، رابطه بلندمدت، سویا، ایران