منصور صادقی مال امیری - برون سازمانی
سیدرضا خوشزاد

زمینه وهدف: از جمله مهم ترین عوامل تسهیل و تقویت توان خلاقیت و نوآوری در سازمان، وجود ساختار مناسب و تشکیلات متناسب با اهداف مورد نظر و همسو با تئوری های سازمان و مدیریت می باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین تئوری های سازمان و خلاقیت است. ابتدا مبانی تئوریک تئوری های سازمان مبتنی بر سه رویکرد عقلایی، طبیعی و سیستمی بیان گردیده و سپس رابطه هر یک از تئوری ها با خلاقیت و بر اساس نظریه اندیشمندان مورد تحلیل قرار گرفته است. روش: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش و ماهیت، توصیفی است که از روش تحلیل محتوا برای تحلیل اطلاعات استفاده شده است. بر همین اساس نظریه های اندیشمندان و صاحب نظران از طریق مطالعه کتابخانه ای (مروری) جمع آوری و مورد تجزیه وتحلیل محتوایی قرار گرفته است. یافته ها: یافته های حاصل از بررسی تئوری های سازمانی در چارچوب اصول و فرضیات سه دسته تئوری های عقلایی، طبیعی و سیستمی (ساختار، استانداردسازی، ارتباطات، کنترل، تفویض اختیار، تمرکز، انعطاف پذیری، رسمیت، آزادی عمل، قوانین و مقررات، ارتباط با محیط و...) بیانگر تاثیر متفاوت هرکدام از آن ها بر خلاقیت کارکنان می باشد. نتیجه گیری: تئوری های مبتنی بر رویکرد عقلایی تاثیر منفی بر خلاقیت داشته و تئوری های مبتنی بر رویکرد طبیعی تاثیر مثبت بر خلاقیت دارد و مهم تر آنکه تئوری های مبتنی بر رویکرد سیستمی و باز، تاثیر بیشتری بر خلاقیت دارند و به طور اصولی انسان های خلاق و نوآور در این گونه سازمان ها متجلی می شوند. در پایان پژوهش نیز مدل مفهومی با توجه به کلید واژه های مهم ارائه گردیده است.

تئوری های سازمان Organization theories, خلاقیت Creativity, تئوری های عقلایی Rationol theories, تئوری های طبیعی Natural theories, تئوری های سیستمی System theories