بیولوژی و ارزیابی میزان خسارت مگس گلرنگ در کشت بهاره در استان اصفهان

طی سالهای 83-82 برای بررسی بیولوژی مگس گلرنگ Acanthiophilus helianthi Ross. (Dipt Tephritidae) و ارزیابی میزان خسارت آن در کشت بهاره در استان اصفهان ، یک طرح تحقیقاتی در یک مزرعه گلرنگ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوترآباد اصفهان اجرا و طی آن مزرعه مذکور به دو قسمت مساوی تقسیم شد. یک قسمت از آن 3 بار با سم دورسبان 2درهزار سمپاشی و قسمت دیگر همزمان آبپاشی شد. بانصب تله های چسبی زرد رنگ زمان ظهور مگسها بالغ ، نقاط اوج جمعیت و نسبت جنسی آنها مشخص گردید. در زمان برداشت نیز درصد آلودگی قوزهها، درصد دانه- ه ای خسارتدیده ، عملکرد دانه، وزن هزار دانه و درصد روغن مشخص گردید. با بازدید از مزارع گلرنگ در مناطق مختلف استان ، و با استفاده از کادر یک مترمربعی میزان خسارت آفت تعیین شد. در این بررسی مشخص گردید که مگس های بالغ از اوایل خرداد وارد مزرعه میشوند و نسبت جنسی آن 1/1 نر به 9/. ماده میباشد، طول دوره لاروی10-15 روز و شفیرگی5- 7 روز بوده و مگ سهای بالغ حداکثر 12 روز زنده بودند. این آفت سه نسل در سال دارد. با بررسی علفهای هرز داخل و حاشیه مزارع مشخص گردید که گلرنگ وحشی Carthamus oxyacantha M.B. (Asteraceae وتلخه Acroptilon repens L.(Asteraceae) از میزبانهای مگس گلرنگ هستند. دو گونه زنبور پارازیتوئید مگس گلرنگ جمع آوری و تحت اسامی Bracon hebetor (Braconidae) و Antistrophoplex conthurnatus Masi (Torymidae) شناسائی شد.همچنین یک گونه زنبور هیپرپارازیتوئید بنام Pachyneuron concolor (FÖrster)(Pteromalidae نیز در این تحقیق جمعآوری و شناسائی شد. میزان آلودگی قوزهها در مزرعه آزمایشی کبوترآباد 29 درصدبود و 20 درصد دانهها نیز خسارت دیده بودند. میانگین عملکرد کرت و وزن هزاردانه در قسمتهای سمپاشی شده و نشده در سطح 5 درصد معنیدار بود اما درصد روغن در قسمتهای مذکور معنیدار نبود. بر اساس بررسی های بهعمل آمده، خسارت مشاهده شده مگس گلرنگ در شرق اصفهان بطور متوسط 25 درصد بود، هرچند آلودگیهای نزدیک به صددرصد نیز مشاهده گردید