فاطمه سلطانی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته بیماری شناسی گیاهی دانشگاه علوم کشاورزی و
کامران رهنما - دانشیار گروه گیاهپزشکی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سیدجواد صانعی - مربی گروه گیاهپزشکی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

بیماری پوسیدگی سفید ساقه کلزا با عامل Sclerotinia sclerotiorum یکی از مخرب ترین بیماری های کلزا در ایران و دنیا می باشد (نژاد نصرالله و همکاران، 1388 ). این پاتوژن بصورت اسکلروت در خاک و بقایای گیاهی زنده می ماند. عوامل کنترل بیولوژیکی قارچی نقش مهمی را در کنترل این بیماری ایفا می کنند. در این بررسی به منظور مبارزه تلفیقی از دز های PPM 10، 30، 60 ، 100 و 130 نانوسید به همراه ایزوله های T. ( 6022) ،Trichoderma harzianum (T1, 1211, T21T. koningii (iso و ( 2 T.virens (6011) ،atroviridae همچنین سه ایزوله S. sclerotiorum (SS1, SS2, SS3 استفاده شد. کشت متقابل تمام ایزوله های تریکودرما در مقابل اسکلروتینیا با چهار تکرار انجام شد. میزان رشد قارچ ها در روز سو م مورد ارزیابی قرار گرفت. آنالیز داده ها نشان داد که نانوسید در همه دز ها باعث بازدارندگی از رشد هر دو قارچ شد . بیشترین بازدارندگی از رشد مربوط به جدایهSS1 بود که از دز30ppm به بعد هیچ رشدی نداشتند و اسکلروتی نیز تشکیل نشد درمورد تریکودرما بیشترین بازدارندکی از رشد مربوط به ایزوله هایT1, 6011,6022 در دزPPM130 بود که به 100 % رسیدکمترین بازدارندگی در میان ایزوله های اسکلروتینیاSS2 که در دزPPM10 نانوسید، 6% محاسبه شد و در مورد قارچ تریکودرما،iso2 و1211 در دز10PPM هیچ بازدارندگی رشدی نداشتند. برخلاف اسکلروتینیا که پس از آن هیچ رشد قابل توجهی از خود نشان ندادند اغلب جدایه های تریکودرما توانستند پس از حدوداٌ سه هفته حتی در دز130PPM نیز کل سطح ظرف حاوی آگار را اشغال کنند