میلاد حیدریان - دانشجو کارشناسی ارشد روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دپارتمان روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده علوم رفتاری دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی تهران ایران
مختار ویسانی - استادیار گروه روانشناسی دانشگاه فرهنگیان کرمانشاه ایران

هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر ذهن آگاهی بر تقویت سطح توجه و تنظیم هیجان نوجوانان دارای اختلال بیش فعالی / نقص توجه بوده است. طرح پژوهش، از نوع شبه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش اموزان پسر دوره اول متوسطه آموزش و پرورش ناحیه ۲ شهر سنندج در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ می باشد. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد ۱۶ دانش آموز (۸ نفر گروه کنترل و ۸ نفر گروه آزمایش) که بر اساس نظر مشاور مدرسه و مصاحبه بالینی توسط پژوهشگر، مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه بودند انتخاب شدند. ابزارهای مورد ستفاده در این پژوهش، پرسشنامه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان (گارنفسکی وهمکاران ۲۰۰۲) و پرسشنامه اختلال بیش فعالی و نقص توجه کانرز ۱۹۸۸ بودند. ابتدا برای هر دو گروه پیش آزمون اجرا گردیده، سپس مداخله آزمایشی درمان مبتنی بر ذهن آگاهی برای گروه آزمایش در طی ۱۰ جلسه به اجرا درآمد. پس از اتمام جلسات مداخله، مجددا پس آزمون از هر دو گروه به عمل آمد. نتایج فرضیه ها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل نشان داد که درمان مبتنی بر ذهن آگاهی باعث کاهش معنی دار به کارگیری راهبردهای منفی هیجان و افزایش به کارگیری راهبردهای مثبت هیجان و ارتقاء سطح توجه در سطح p<۰/۰۰۱ در مرحله پس آزمون گروه ازمایش در مقایسه با گروه کنترل شده است.

اختلال پیش فعالی و نقص توجه، درمان مبتنی بر ذهن آگاهی، راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی، سطح توجه