صادق کریم زاده - عضو هیئت علمی گروه علوم دامی موسسه آموزش عالی رودکی تنکابن

یکی از مسائل مهم و اساسی در زمینه صنعت پرورش طیور ، تأمین خوراک و جیره مناسب است به نحوی که بیش از 60 تا 70 درصد هزینه ها را به خود اختصاص می دهد. بنابراین برای دستیابی به تولید مطلوب و اقتصادی، تأمین مواد خوراکی و به ویژه منابع پروتئین و انرژی ارزان قیمت و متناسب با احتیاج طیور ضروری می باشد. در این راستا تأمین منابع پروتئینی با محدودیت بیشتری مواجه بوده و معمولا گرانتر از منابع انرژی زا هستند. غالباً، منبع پروتئینی رایج در اغلب نقاط جهان را کنجاله های حاصل از روغن کشی دانه های روغنی شامل می گردد. میزان کاشت دانه های روغنی ارتباط مستقیمی با میزان کنجاله تولید شده برای استفاده در خوراک طیور دارد چرا که باقیمانده دانه های روغنی پس از استحصال روغن که با نام کنجاله شناخته می شود، عمده منابع پروتئینی مورد استفاده در تغذیه طیور می باشند. کنجاله سویا عمده ترین منبع پروتئینی بوده که به علت توازن بهتر اسیدهای آمینه در جیره طیور استفاده می شود. ولی در سال های اخیر قیمت کنجاله سویا در بازار جهانی به میزان زیادی افزایش یافته است. بنابرین بررسی امکان استفاده از کنجاله سایر دانه های روغنی برای جایگزینی با کنجاله سویا در جیره غذایی طیور را ضروری می سازد. در این راستا کنجاله کلزا به عنوان یک مکمل پروتئینی جدید و ارزان قیمت می تواند مدنظر باشد. آزمایشات و تحقیقات فراوانی در داخل و خارج از کشور ایران در رابطه با استفاده از کنجاله کلزا به عنوان یک منبع پروتئینی جدید و ارزان قیمت نسبت به پودر ماهی و کنجاله سویا در جیره های طیور انجام گرفته است. در طی سال های اخیر، توجه شایانی به استفاده از واریته هایی از کنجاله کلزا که دارای اسید اروسیک و گلوکوزینولات پایینی هستند، شده است. علی رغم توسعه رقم های دو صفر کلزا (کانولا) در بخش کشاورزی، هنوز این سؤال مطرح است که آیا می توان آنها را در برنامه های غذایی طیور گنجاند؟ گزارش ها در مورد تأثیر تغذیه کنجاله کلزا بر عملکرد طیور مختلف است، که دلایل مختلفی دارد، از آن جمله می توان نوع و سن پرنده، نوع و سطح کنجاله کلزای استفاده شده، شرایط محیطی آزمایش، سطوح مواد مغذی و ضد تغذیه ای مختلف در جیره آزمایشی را نام برد. با توجه به نتایج تحقیقات و آزمایشات بدست آمده، در این مقاله به بهترین سطح مصرف کنجاله کلزا در طیور و همچنین توصیه ها و راه کارهای افزایش کیفیت کنجاله کلزا می پردازیم.