ارزشیابی مداخله آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتار غربالگری سرطان کولورکتال
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: چهاردهمین کنگره پژوهشی سالیانه دانشجویان علوم پزشکی شرق کشور
- کد COI اختصاصی: MSEMSMED14_033
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 331
نویسندگان
دانشیار آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
استادیار آمارحیاتی، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
چکیده
سابقه و هدف: سرطان کولورکتال شایع ترین سرطان دستگاه گوارش است. مطالعات نشان داده است عقاید و باورهای بهداشتی افراد نقش مهمی در بروز رفتارهای بهداشتی دارد. در این مطالعه تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتار غربالگری سرطان کولورکتال بررسی شد.روش بررسی: این مطالعه بصورت کارآزمایی میدانی شاهد دار انجام شد. در ابتدا افراد واجد شرایط انتخاب و سپس بصورت تصادفی به دو گروه آزمایش و شاهد (هر گروه ۶۰ نفر) تقسیم شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد غربالگری سرطان کولورکتال بود. برنامه مداخله ای برای گروه آزمایش به اجرا درآمد و طی ۸ جلسه آموزشی حضوری آموزش های لازم در مورد سرطان کولورکتال و برنامه غربالگری تست فیت داده شد. قبل بلافاصله و سه ماه پس از مداخله آموزشی پرسشنامه مجدد برای گروه آزمایش و شاهد تکمیل شد. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم فزار SPSS۱۹ و آزمون های آماری t-test مستقل، آنالیزواریانس تکرارشونده و آزمون مک نمار در سطح معنی داری P کمتر از ۰.۰۵ آنالیز شد. یافته ها: میزان آگاهی گروه آزمایش از ۳/۵۶±۱۶/۸۸درقبل از مداخله به ۲۷/۷۸±۱/۹۱ در بعد از مداخله رسید( ۰/۰۰۱> P). آگاهی در گروه کنترل در قبل و بعد از مداخله به ترتیب ۳/۵۸±۱۶/۳۸ و ۲۰/۰۳±۳/۰۲ بود.حساسیت درک شده در گروه آزمایش از ۰/۶۶±۱/۴۸رسید. از مداخله به ۱۷/۲۸±۱/۹۰ از مداخله و در گروه شاهد در قبل و بعد از مداخله به ترتیب از ۱۱/۰۳±۱/۶۶ به۱/۴۸ ±۱۲/۳۸ رسید. شدت درک شده در گروه آزمایش به ترتیب در قبل و بعد از مداخله از ۴۸/۵۱±۴/۵۵به ۶۳/۰۰±۴/۲۹ و در گروه کنترل در قبل و بعد از مداخله به ترتیب از ۲/۸۵ ±۴۸/۱۱ به ۰/۲۶±۳/۴۸ ۵۰رسید. موانع درک شده در گروه آزمایش به ترتیب قبل و بعد از مداخله آموزشی از ۵۲/۸۶±۴/۴۴ به ۲۸/۵±۶/۰۹ و در گروه کنترل به ترتیب از ۵۳/۳۱±۲/۵۱ به ۵۰/۵۳±۲/۷۶ رسید. منافع درک شده در قبل و بعد از مداخله به ترتیب در گروه آزمایش از ۲۵/۰۰±۴/۹۹ به ۳۶/۲۳±۳/۷۳ و در گروه کنترل از ۲۳/۳۵±۱/۸۴ به ۲۵/۳۰±۲/۴۵ رسید. خودکارآمدی درک شده درقبل و بعد از مداخله به ترتیب در گروه آزمایش از ۱۸/۹۶±۲/۴۴ به ۲۶/۱۳±۲/۹۱ و در گروه کنترل به ترتیب از ۱۸/۰۸±۱/۸۸ به ۱۹/۴۰±۲/۱۸ رسید. میزان مشارکت در غربالگری سرطان کولورکتال با تست خون مخفی در مدفوع در گروه آزمایش بلافاصله بعد از مداخله ۵۸/۳ درصد و سه ماه بعد از مداخله ۹۰ درصد رسید و در گروه کنترل بلافاصله بعد از مداخله صفر و سه ماه بعد از مداخله ۱۵درصد رسید. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که با انجام اقداماتی جهت کاهش موانع درک شده و همچنین افزایش آگاهی، حساسیت و شدت و منافع و خودکارآمدی درک شده می توان میزان مشارکت در غربالگری سرطان کولورکتال با انجام تست خون مخفی در مدفوع را به نحو چشم گیری افزایش دادکلیدواژه ها
سرطان کولورکتال، مدل اعتقاد بهداشتی، رفتار غربالگری، مداخله آموزشیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.