محمد میرزاخانی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فراهان
محمد سیبی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

جهت بررسی واکنش شاخص برداشت و برخی از صفات فیزیولوژیکی گلرنگ به تنش آبی و مصرف زئولیت، آزمایشی در سال زراعی 1388 به صورت کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این آزمایش تنش آبی به عنوان عامل اصلی در چهار سطحI0 آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه (شاهد)،I1 آبیاری به میزان 85 درصد نیاز آبی گیاهI2 آبیاری به میزان 70 درصد نیاز آبی گیاه I3 آبیاری به میزان 55 درصد نیاز آبی گیاه در کرت های اصلی و مصرف مقادیر مختلف زئولیت به عنوان عامل فرعی در چهار سطحZ0 عدم مصرف زئولیت (شاهدZ1 مصرف زئولیت به مقدار سه تن در هکتارZ2 مصرف زئولیت به مقدار شش تن در هکتارZ3 مصرف زئولیت به مقدار نه تن در هکتار در کرت های فرعی قرار داده شد. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف تنش آبی بر صفاتی مانند ارتفاع شاخه دهی از سطح زمین، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت دانه، ناپایداری غشای سلولی، محتوای آب نسبی، محتوای آب اولیه، کمبود آب اشباع و سرعت از دست دادن آب در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. همچنین سطوح مختلف مصرف زئولیت نیز بر صفاتی چون، ناپایداری غشای سلولی، محتوای آب نسبی، محتوای آب اولیه و کمبود آب اشباع معنی دار بود. در بین سطوح مختلف تنش آبی، بیشترین و کمترین عملکرد بیولوژیکی گیاه با میانگین 8020 و 5662 کیلوگرم در هکتار به ترتیب متعلق به تیمار شاهد (آبیاری نرمال) و تیمار آبیاری بر اساس 70 درصد نیاز آبی گیاه (تنش آبی متوسط) بود. در بین سطوح مصرف زئولیت نیز، بیشترین و کمترین عملکرد بیولوژیکی گیاه با میانگین 7581 و 6991 کیلوگرم در هکتار به ترتیب متعلق به تیمار مصرف 9 تن در هکتار و عدم مصرف زئولیت بود. همچنین زئولیت توانست، مقدار پایداری غشای سلول ها را در برابر نشت الکترولیت های سلول افزایش دهد. به طوریکه باعث کاهش هدایت الکتریکی از مقدار 3239 میکروزیمنس بر سانتیمتر در عصاره سلولی در تیمار عدم مصرف زئولیت به مقدار 2911 میکروزیمنس بر سانتیمتر عصاره سلولی در تیمار مصرف 9 تن در هکتار زئولیت شد

پایداری غشاء سلول، تنش آبی، زئولیت، گلرنگ