تحلیلی از مخاطره اقلیمی امواج ابر گرم سال ۱۳۸۹ استان خوزستان

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی، دوره: 19، شماره: 51
  • کد COI اختصاصی: JR_GEOP-19-51_014
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 270
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

یوسف قویدل رحیمی

استادیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس.

چکیده

در این پژوهش با بررسی و تحلیل داده­های دمای بیشینه روزانه ۱۳ ایستگاه استان خوزستان از روز اول خرداد تا ۳۱ شهریور ۱۳۸۹ با استفاده از روش خوشه­بندی وارد ایستگاه­ها به چهار خوشه طبقه­بندی گردید. نتایج خوشه­بندی نشان داد که ایستگاه­های آبادان و بستان گرم­ترین ایستگاه­های خوزستان هستند و ایذه به نسبت دیگر ایستگاه­ها گرماهای ضعیف­تری دارد. هم­چنین بر اساس داده­های متوسط دمای بیشینه ایستگاه­های استان خوزستان، معیاری برای تعیین و جداسازی دماهای ابر گرم ارایه شده، که همان عدد آستانه ۱۷/۴۷ درجه سیلسیوس است. استمرار زمانی بیش از یک روز دماهای ابر گرم امواج ابر گرم را به­وجود آورده­اند. در بازه زمانی مورد مطالعه ۵ موج گرمایی در استان خوزستان شناسایی گردید. برای تحلیل سینوپتیک گرم­ترین آن­ها از میان ۵ ابر موج که یک موج ابر گرم ۴ روزه به وقوع پیوسته از روز ۱۴تا ۱۷ تیرماه بود، برای مطالعه انتخاب گردید. نتایج تحلیل سینوپتیک موج ابر گرم یاد شده نشان داد که استقرار یک کم­فشار در سطح زمین و استیلای پرفشار در سطوح میانی تا ۵۰۰ هکت وپاسکال و هم­چنین افزایش شدید ضخامت جو بر روی استان خوزستان که موجب فرونشینی هوای گرم و گرمایش بیش از حد سطح زمین می­شود، عوامل دینامیک- سینوپتیک وقوع روزهای ابر گرم هستند. تحلیل نقشه­های وزش دمای جو نشان داد که منشا ورود گرما به ایران و خوزستان، فرارفت و انتقال هوای سوزان و خشک آفریقا، شبه­جزیره عربستان و عراق است که بانی و باعث وقوع امواج ابر گرم ۱۴ تا ۱۷ تیرماه سال ۱۳۸۹ در بخش وسیعی از ایران بویژه خوزستان بوده است.

کلیدواژه ها

دماهای ابر گرم, موج ابر گرم, تحلیل سینوپتیک, استان خوزستان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.