شهرام روستایی - استاد گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز.
حسن احمدزاده - دانشجوی دکترای ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز
محمدرضا نیکجو - دانشیار گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز
مریم دهقانی - استادیار گروه مهندسی راه و ساختمان و محیط زیست دانشگاه شیراز

چکیده جهت کاهش آسیب­پذیری ناشی از مخاطرات طبیعی، تغییر مکان استقرار برخی از روستاهای کشور اجتناب­ناپذیر است. طرح جابجائی و اسکان مجدد روستائی طرحی است که با مطالعه­ علل جابجایی و بررسی ویژگی­های اجتماعی و اقتصادی روستاییان و ارزیابی محیطی و کالبدی گزینه های مکان استقرار جدید، اقدام به تعیین مکان بهینه­ استقرار و فعالیت روستاهای مورد بررسی می نماید. روستای گوگرد به­علت آسیب­پذیری در برابر وقوع زمین لغزش­های متوالی چندین بار جهت جابجایی مورد مطالعه قرار گرفته و در نهایت محلی برای جابجایی آن در نظر گرفته شده است. در صورتی که خود این مکان در برابر مخاطرات طبیعی آسیب­پذیر باشد؛ سبب فروپاشی کالبدی، اقتصادی و اجتماعی روستا خواهد شد. ارزیابیآسیب­پذیریدر ارتباطبامخاطرات طبیعی، نیازمندابزاردقیقباقابلیت کاربرددرسطحفضاییگستردهاست. ازاین رودر این پژوهش جهت ارزیابی میزان پایداری مکان منتخب برای جابجایی روستای گوگرد،ابتدانرخودامنه­ جابجایی،طی دوره زمانی ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰ بابهره­گیریاز از ۲۵ تصویر راداریسنجنده­ ASAR ماهواره­ ENVISAT به­کمکتکنیکتداخل­سنجی تفاضلیراداری (D-InSAR) با روش SBAS استخراجشد.نتایج بررسی­ها و نقشه نهایی جابجایی نشان داد که مکان منتخب از نظر پایداری شرایط مساعدی ندارد و به­طور متوسط ۱۲سانتی­متر در سال جابجایی در راستای خط دید ماهواره را تجربه می­کند. به منظوررفتار سنجی دامنه­هایمحدوده­موردمطالعه در برابر حرکات دامنه­ای، ارزیابی میزان پایداری محیط و درک بهینه آن، نمودار سری زمانی جابجایی برای ۶ نقطه در پیرامون مکان منتخب ترسیم گردید. این نمودارها نشانگر وجود حرکت رو به پایین در تمام جهات دامنه­های مکان منتخب در راستای خط دید سنجنده می­باشد که میزان آن بین ۱۴-۸ سانتی­متر متغیر است.

واژگان کلیدی: ژئومورفولوژی کاربردی, تداخل سنجی تفاضلی, اسکان مجدد, گوگرد