تهیه و بررسی منحنی های عمق – سطح – تداوم بارش در استان اصفهان

  • سال انتشار: 1390
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی، دوره: 16، شماره: 37
  • کد COI اختصاصی: JR_GEOP-16-37_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 145
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مسعود گودرزی

جغرافیای طبیعی (اقلیم شناسی) دانشگاه تبریز و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری

سعید جهانبخش اصل

گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز

مجید رضائی بنفشه

گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه تبریز

چکیده

تخمین خطر سیلاب یکی از مهم­ترین موضوعات مورد توجه کارشناسان و محققان علوم مختلف می باشد. مهم­ترین هدف تخمین ریسک سیلاب، پیش­بینی احتمال وقوع آن در آینده است. روش­های متعددی برای این کار وجود دارد که از مهم­ترین آنها می­توان به روابط بارش رواناب و فرمول­های تجربی اشاره کرد. در هر یک از این روش­ها، بارش به عنوان مهم­ترین مولفه موثر در سیلاب شناخته می­شود. بنابراین شناخت دقیق مکانیسم توزیع زمانی و مکانی بارش می­تواند جهت مطالعه دقیق مکانیسم سیلاب بسیار مفید باشد. تحقیق حاضر به بررسی توزیع مکانی بارش در استان اصفهان می­پردازد. در بین آمار مشاهداتی ایستگاه­های ثبات تعداد ۱۶۵۴ رگبار با تداوم­های کمتر از یک ساعت تا ۷۲ ساعت استخراج و مورد مطالعه قرار گرفت. با توجه به وسعت زیاد منطقه و عدم همگنی سطوح بارش، رگبارهای فراگیر کوتاه­تر از ۲۴ ساعت در کل منطقه مشاهده نشد. لذا از رگبارهای فراگیر ۲۴ ساعته برای استخراج رگبارهای کوتاه­مدت استفاده شد. در نهایت ۷ رگبار فراگیر با تداوم ۲۴ ساعته انتخاب و از این بین ۳ رگبار شاخص که بیانگر حداکثر وقایع ثبت شده است، انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور ترسیم منحنی­های همباران از روش­های رایج زمین آماری مانند کریجینگ، کوکریجینگ،IDW  و TPSS استفاده شده است. آزمون روش­های مختلف زمین آمار بیانگر دقت روش کریجینگ در غالب تداوم­های رگبار می­باشد. از بین روش­های کریجینگ نیز مدل گوسی و کروی نسبت به سایر مدل­ها ارجحیت دارد. بررسی گرادیان بارندگی نشان­دهنده رابطه ضعیف بارش و ارتفاع در اکثر تداوم­ها در منطقه است. روش کوکریجینگ که از متغیر کمکی ارتفاع استفاده می­کند دارای خطای بیشتری نسبت به روش کریجینگ است. در مجموع روش IDWنسبت به سایر روش­ها از خطای بیشتری برخوردار است.

کلیدواژه ها

استان اصفهان, ایران, بارش فراگیر, بارش های کوتاه مدت, تداوم بارش, سیلاب, زمین آمار

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.