ابوالفضل مشکینی - عضو هیات علمی گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس.
مهدی پورطاهری - عضو هیات علمی گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس
مصطفی نوروزی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس

مبحث کیفیت در محیط­­های سکونتی خاص هم­چون بافت­های فرسوده شهری به­واسطه برخورداری این سکونت­گاه­ها از ویژگی­هایی هم­چون سطح بالای تراکم جمعیتی و ساختمانی و تمرکز در محیطی بعضا فاقد ارتباطی ارگانیک با ساختار شهر، دارای حساسیت و پیچیدگی مضاعفی نسبت به سایر بافت­های شهری است. بدین منظور، با هدف شناخت و بررسی شاخص­های کیفیت محیط شهری و سنجش وضعیت فعلی آن در بافتی فرسوده و مسئله­دار، شناسائی مولفه­های تاثیرگذار بر میزان ادراک ساکنان از کیفیت محل سکونتشان و هم­چنین تاثیر متغیرهای اجتماعی و اقتصادی ساکنان هم­چون سن، نوع مالکیت، سطح تحصیلات، بعد خانوار، مدت زمان سکونت در محله بر نحوه ادراک فردی از این مولفه­ها و در نهایت ارائه راهکارهای مناسب جهت ارتقاء کیفیت محیط زندگی، محله آبکوه واقع در شهر مشهد که دارای بافتی با هسته روستایی، ارگانیک و بسیار متراکم می­باشد، به­عنوان محدوده مطالعاتی انتخاب گردید. یافته­های پژوهش حاکی از رضایتمندی پایین ساکنان از کیفیت محیط در محدوده مورد مطالعه و تاثیرات ناشی از ویژگی­های فردی در ادراک رضایتمندی و یا نارضایتی آنان می­باشد. ویژگی­های فردی نقش موثری در نحوه نگرش و ادراک ساکنان به مقوله کیفیت محیط، را دارند و متغیرهای سن، مدت زمان سکونت در محله و سطح تحصیلات، بیشترین ارتباط را با ادراک افراد از کیفیت محیط محله خود دارا می­باشند. به­طوری که با بالا رفتن سطح تحصیلات، میزان رضایتمندی از کیفیت محیط پایین می­آید. هم­چنین با افزایش سن و مدت زمان سکونت در محله، رضایتمندی نیز افزایش پیدا می­کند.

کیفیت محیط شهری, رضایتمندی, شاخص های ذهنی, بافت های فرسوده, محله آبکوه