تغییرات کاربری زمین شهری و اثر آن بر کاربری های عمومی در شهر

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی، دوره: 21، شماره: 59
  • کد COI اختصاصی: JR_GEOP-21-59_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 199
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اکبر رحیمی

دانشگاه تبریز دانشکده کشاورزی کشور ایران شهر تبریز

چکیده

شهر تبریز به­عنوان بزرگ­ترین شهر شمالغرب کشور، از چند دهه گذشته به گسترش فضایی-کالبدی سریع روی آورده است. به­طوری­که مساحت شهر تبریز از ۱۷۷۰ هکتار در سال ۱۳۳۵ به ۲۵۰۰۰ هکتار در سال ۱۳۸۵، افزایش یافته است. عدم سیاست­گذاری صحیح در کنترل توسعه شهری و مدیریت زمین، باعث پیچیدگی مشکلات شهری گردیده است که کمبود کاربری­های عمومی یکی از این مشکلات می­باشد. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل گسترش فضایی شهر و اثر آن بر تغییرات کاربری­های عمومی به کاربری­های سودآور و کمبود کاربری­های عمومی در سطوح منطقه­ای و شهری در شهر تبریز و عوامل موثر در این تغییرات می­باشد. روش تحقیق در این پژوهش کاربردی و روش بررسی آن مبتنی بر روش توصیفی - تحلیلی است. در بررسی و تحلیل کاربری­های عمومی شهر، روش سرانه و هم­چنین جهت ارزیابی درجه بهره­مندی مناطق مختلف شهر از کاربری­های عمومی، از تاکسونومی عددی استفاده گردید. برای بررسی­های لازم  از آمار و اطلاعات بلوک­های آماری شهر تبریز در سال ۱۳۸۵ و نقشه کاربری اراضی شهر تبریز استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشانگر آنست که شهر تبریز از لحاظ دسترسی به کاربری­های هفتگانه عمومی از وضعیت نامناسبی برخوردار می­باشد. به­طوری­که از سرانه ۷۱/۱۶ مترمربع، پیشنهادی طرح جامع شهر، کم­تر از ۸ مترمربع تامین گردیده است که نشان­دهنده وضعیت بحرانی از لحاظ برخورداری از این نوع کاربری­ها در شهر تبریز می­باشد. کاربری فضای سبز شهری در همه مناطق شهر با کمبودهای فراوانی مواجه می­باشد که ناشی از گسترش بی­برنامه شهر بر روی باغات و فضاهای سبز اطراف شهری و تغییرات مداوم کاربری فضای سبز و باغات در داخل محدوده شهر می­باشد. بررسی و ارزیابی میزان بهره­مندی مناطق با استفاده از تاکسونومی عددی نشانگر این است که منطقه یک تبریز با درجه بهره­مندی ۰.۳۰ در رتبه اول و بهره­مندترین منطقه شهر و منطقه نه نیز با درجه بهره مندی ۸۳/۰ محروم­ترین منطقه از لحاظ دسترسی به کاربری­های عمومی هفتگانه می­باشد.

کلیدواژه ها

زمین شهری, تغییر کاربری, کاربری عمومی, گسترش فضایی, تاکسونومی عددی, شهرتبریز

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.