معصومه تاجیک خاوه - دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی، پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران
ایرج اله دادی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران
جهانفر دانشیان - دانشیار پژوهش موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج
حامد هادی - عضو باشگاه پژوهشگران جوان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین پیشوا

به منظور بررسی تأثیر کودهای بیولوژیک بر رویش بذور حاصل از تنش کم آبی سویا و ویژگیهای مرتبط، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی پردیس تصادفی ابوریحان- دانشگاه تهران به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا در چهار تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل کود بیولوژیک (تلقیح بذور با،Bradyrhizobium japonicum تلقیح توأم با B. japonicum وPseudomonas fluorescens و تلقیح توأم با Glomus mosseae و B. japonicum رقم ZaltaZalha) و لاین Clark×Hobbit و تنش کم آبی [آبیاری پس از ٥٠ (آبیاری مطلوب)، ١٠٠ (تنش متوسط) و ١٥٠ (تنش شدید) میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاسA در مزرعه گیاه مادری] بودند. نتایج نشان داد که تنش کم آبی موجب کاهش وزن خشک ساقه، برگ و ریشه و تعداد گره شد. درمقایسه ارقام، رقم زالتازالها با وزن خشک ساقه و تعداد برگ بیشتر، رقم برتر بود. کاربرد کود بیولوژیک بر قطر ساقه، وزن خشک ساقه، برگ و ریشه و تعداد برگ و گره مؤثر بود و تلقیح توأم بذور با برادیریزوبیوم و گلوموس موجب افزایش صفات مذکور شد. همچنین کاربرد کود بیولوژیک در سطوح مختلف تنش کم آبی بر وزن خشک ساقه ارقام مؤثر بود و تلقیح توأم بذور ارقام با براد یریزوبیوم و گلوموس موجب افزایش وزن خشک ساقه شد.

تعداد گره ریشه، وزن خشک ساقه، گلوموس موسه