بررسی ماکروسکوپیک و میکروسکوپیک عصاره الکلی حنا (Lawsonia inermis) در التیام آسیب جلدی تجربی ایجاد شده در پوست ماهی ماکرو ( Labidochromis caeruleus)

یکی از گیاهان داروئی شناخته شده در طب سنتی، حنا با نام علمی Lawsonia inermis می باشد. با توجه به وجود ترکیبات موجود در برگ های این گیاه، خواص فراوانی از جمله خاصیت ضد میکروبی، ضد التهابی، ترمیم زخم، مهارکننده ی تریپسین و نقش آنتی اکسیدانی برای آن گزارش شده است. این مطالعه با هدف بررسی تاثیرگذاری دو ماده ی طبیعی (حنا و نمک) در روند التیام زخم تجربی ناشی از برداشتن فلس و تزریق آنزیم تریپسین (۰۲/۰ میلی لیتر زیر باله ی پشتی) انجام شد. برای این کار تعداد ۵۴ قطعه ماهی آکواریومی ماکرو با میانگین ۵۵/۰±۵/۵ وزن به سه گروه هجده تایی تقسیم شدند. ماهیان تحت شرایط آزمایشگاهی در دمای ۲۵-۲۲ درجه سانتی گراد نگهداری شدند. پس از ایجاد ضایعه، در روزهای ۲، ۴ و ۶ ماهیان به مدت ۱۰ دقیقه در حمام های مختلف قرار گرفتند. گروه نمک در آب نمک با غلظت ۱%، گروه حنا در عصاره ی الکلی حنا با رقت ۵/۰% و گروه شاهد بدون استفاده از هیچ ماده ای حمام داده شدند. ماهی ها در طی سه مرحله نمونه برداری، هرکدام به فاصله یک هفته، به روش نخاعی کردن کشته شده و از محل زخم نمونه بافتی گرفته شد. از لحاظ ماکروسکوپی، تغییر رنگ محل زخم در گروه حنا در هفته دوم نسبت به دو گروه دیگر بسیار کمتر شده بود و در نهایت در هفته ی سوم آثاری از زخم در دو گروه نمک و حنا وجود نداشت. نتایج میکروسکوپی نیز نشان داد که در هفته دوم پس از ایجاد زخم، عصاره الکلی حنا بیش از نمک باعث کاهش تجمع سلول های التهابی در محل ضایعه گردید. به نظر می رسد اثر گذاری حنا بر متوقف کردن روند التهاب شدید، می تواند از صدمات و عفونت های ثانویه ی پوستی هم جلوگیری نماید که این حالت در ترمیم زخم های جلدی به طور سریع تر و موثرتری از حمام نمک دخیل بوده است.

کلیدواژه ها:

Wound healing ، Alcoholic extract ، Henna ، Macro ، Salt bath