علیرضا آذربایجانی
سیدکمال الدین علامه
ابوالفضل سپهداری

کرم خاکی یکی از غذاهای زنده در صنعت آبزی پروری است که در دهه های اخیر توجه زیادی به آن شده است. با توجه به ارزش غذایی آن، با به کاربردن این ماده غذایی امکان بهینه سازی روند رشد، ماندگاری و زودرس نمودن بلوغ در پیش مولدین آبزیان پرورشی وجود خواهد داشت. پژوهش حاضر به بررسی تاثیر بسترهای مختلف بر رشد و تکثیر کرم خاکیEisenia) fetida) به منظور کاربرد در تغذیه آبزیان پرورشی پرداخته که با هفت تیمار (سه تکرار در هر تیمار) در قالب طرح کاملا تصادفی، در شرایط کنترل شده گلخانه و با استفاده از جعبه های چوبی طی ۴ ماه طراحی و اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از : ۱) ۱۰۰%کود گاوی (شاهد)، ۲)۷۰%کودگاوی+ ۳۰% خاک اره چوب، ۳) ۶۰%کودگاوی +۳۰% خاک اره چوب +۱۰% پودر یونجه، ۴) ۶۰% کودگاوی+ ۳۰% خاک اره چوب +۱۰% سبوس گندم، ۵) ۶۰% کودگاوی+۳۰% خاک اره چوب + ۱۰% سبوس برنج، ۶) ۶۰% کودگاوی+ ۳۰% خاک اره چوب +۱۰% خاک و ۷) ۶۵%کودگاوی + ۳۰% خاک اره چوب + ۵ % ماسه ریز. در پایان آزمایش، تعداد و وزن کرم های بالغ و نابالغ و تعداد پیله در هر جعبه دقیقا شمارش و توزین گردید. نتایج آزمایش نشان داد در تیمار(۷۰% کود گاوی +۳۰% خاک اره چوب) تعداد کرم بالغ، تعداد و وزن کل کرم ها افزایش معنی داری یافت) ۰۵/۰(p< اما تعداد پیله ها تفاوت معنی داری با گروه شاهد نداشت. بسترهای حاوی پودر یونجه، سبوس گندم یا سبوس برنج اختلاف معنی داری از نظر تعداد و وزن کل کرم نسبت به گروه شاهد نداشتند. تیمار حاوی خاک تاثیر معنی داری بر تعداد و وزن کل کرم و تعداد پیله ها نداشت، اگرچه تعداد کرم بالغ کاهش معنی داری یافت)۰۵/۰(p<. تیمارحاوی ماسه موجب افزایش بیش از دو برابری تعداد کرم بالغ، تعداد و وزن کل کرم و همچنین تعداد پیله ها شد             )۰۵/۰(p<. در این آزمایش از میان بسترهای آزمایشی، دو تیمار (۶۵%کودگاوی+ ۳۰% خاک اره چوب + ۵ % ماسه) و (۷۰%کودگاوی +۳۰% خاک اره چوب)  به ترتیب مناسب ترین بسترها از نظر تعداد کل(بالغ و نابالغ)، وزن کل کرم و همچنین تعداد پیله کرم خاکی Eisenia fetida)) بودند و نسبت به بستر کودگاوی برتری نشان دادند.

Caspian Sea, Rocky shores, Macro algae, جیره, بستر, رشد, تکثیر, کرم خاکی, Eisenia fetida, آبزی پروری.