بررسی اثرات درازمدت لجن فاضلاب شهری بر خاک و گیاه گندم در شرایط کشت مزرعه

جهت بررسی اثرات مقایسه ای حاصله از کاربرد لجن فاضلاب شهری در اراضی تحت کاربرد لجن و اراضی شاهد)، تعداد ۴ منطقه از دشت برخوار انتخاب و در هر منطقه، ۲ مزرعه که از نظر استفاده یا عدم استفاده از لجن فاضلاب متفاوت بودند مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد درصد کربن و نیتروژن و مقادیرسدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم در تیمار با لجن فاضلاب در مقایسه با مزارع بدون آن بسیار بالاتر بود که بیانگر تاثیر استفاده از لجن فاضلاب در افزایش مقادیر آن ها در خاک دارد. همچنین لجن فاضلاب در افزایش غلظت قابل جذب عناصر روی، مس، نیکل و آهن و غلظت کل عناصر سنگین کادمیم، آهن، کبالت، کروم و روی در اراضی نقش داشته است. همچنین میانگین غلظت عناصر سنگین در گیاه گندم در اراضی با لجن نسبت به اراضی بدون لجن بالاتر بود اما معنی دار نبود.. غلظت عناصر کبالت و کادمیم در گیاه گندم مورد بررسی هم در تیمار لجن و هم در تیمار بدون لجن و عنصر سرب فقط در گیاه گندم تحت تیمار لجن از حدود مجاز فراتر بوده اند. بنابراین می توان گفت تنها عنصر سرب در گیاه گندم مورد بررسی، حاصل اثر استفاده از لجن فاضلاب بوده است.

کلیدواژه ها:

لجن فاضلاب ، آلودگی ، عناصر سنگین و حدود مجاز.