بررسی اثر طول شیار و دبی جریان بر غلظت و توزیع اندازه ذرات رسوب

آگاهی از تغییرات غلظت و توزیع اندازه ذرات رسوب در شیارهای با طول مختلف در درک فرایندهای فرسایشی ناشی از جریان بسیار موثر است. این مطالعه با هدف بررسی اثر طول شیار و دبی جریان بر تلفات خاک (غلظت و توزیع اندازه ذرات رسوب)تحت شرایط طبیعی در مزرعه دانشگاه تهران انجام شد. برای اجرای تحقیق، تعداد هشت شیار با طول ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶، ۷ و ۸ متر، در یک زمین با شیب ۵ درصد در دو تکرار ایجاد شد. اندازه گیریها در سه دبی جریان حدود ۰/۰۵، ۰/۱۲ و ۰/۲۵ لیتر در ثانیه انجام شد. در هر آزمایش که به مدت ۳۰ دقیقه به طول میانجامید، رواناب خروجی از شیارهای اصلی، در فواصل زمانی مختلف جمعآوری و غلظت و توزیع اندازه ذرات رسوب تعیین گردید. نتایج بیانگر تغییرات دینامیک غلظت رسوب و توزیع اندازه ذرات رسوب با دبی و طول شیار است. به نظر میرسد که با افزایش غلظت رسوب توانایی جریان برای جدا کردن ذرات کمتر شده و از میزان غلظت رسوب در ادامه مسیر میکاهد. نتایج همچنین نشان داد که توزیع اندازه ذرات رسوب در شروع آزمایش در دبی های کمتر، درشت تر از خاک اصلی و با افزایش میزان دبی بسیار ریزتر از خاک اصلی بوده و با گذشت زمان درشتتر میشود.

کلیدواژه ها:

خاک اصلی ، ذرات اولیه و ثانویه خاک ، رواناب ، غلظت رسوب ، فرسایش شیاری