پایش کیفیت آب و پدیده تغذیه گرایی دریاچه سد مخزنی آزاد سنندج با استفاده از شاخص کیفیت آب ایران و شاخص غنی شدگی کارلسون بمنظور فعالیت های آبزی پروری

مخازن آبی سهم مهمی را در تامین آب آشامیدنی و کشاورزی دارا هستند. در ایران نیز بررسی کیفیت آب در دریاچه­ها­ی پشت سد در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته­است. مطالعه حاضر به بررسی وضعیت کیفی آب سد آزاد سنندج با استفاده از شاخص های کیفیت آب ایران (IRWQI) و سطح تروفیکی (غنی شدگی کارلسونTSI =) پرداخته­است. نمونه برداری طی ۱۲ ماه در سالهای ۹۵-۱۳۹۴در پنج ایستگاه انجام شد. نتایج نشان داد که میانگین سالانه نیترات، آمونیوم، فسفر کل، فسفات، درصد اشباع اکسیژن، pH، EC، شفافیت، سختی کل، BOD۵، COD و کلروفیل-آ به ترتیب برابر۰۱/۰±۲۱/۰، ۰۰۴/۰±۰۴۸/۰، ۰۰۱/۰±۰۳۰/۰، ۰۰۱/۰±۰۱۶/۰ میلی گرم بر لیتر، ۳±۱۱۴ درصد، ۳۷/۰±۸۹/۷، ۴۰±۲۹۰ میکروزیمنس، ۱۴/۰±۰۰/۲، ۱±۱۳۸، ۱۹/۰±۱۸/۲، ۱۳/۱±۲۸/۹ و ۷۳/۰±۷۳/۴  میلی گرم بر لیتر بوده است. سطح تروفیکی در مخزن سد و نیز ایستگاههای مختلف، عموما بر اساس کلروفیل-آ، مزوتروف و براساس سایر فاکتورها (فسفر کل، شفافیت و درصد اشباع اکسیژن در لایه های زیرین) یوتروف تا هایپرتروف بود. میانگین شاخص کارلسون (سطح تروفیکی) بیانگر وضعیت مزوتروف (کیفیت خوب) در مخزن سد بود. براساس IRWQI، کیفیت آب در این مخزن در طبقه بسیارخوب قرار گرفت. اگرچه مقادیر میانگین از شاخص­های فوق، بیانگرمناسب بودن این دریاچه برای تامین آب شرب و فعالیت های شیلاتی بود ولی با توجه به کاهش کیفیت آب و نیز افزایش سطح تروفیکی در برخی از ماهها، لازم است که با اعمال راهکارهای مدیریتی کیفیت مناسب آب در مخزن سد حفظ گردد.

کلیدواژه ها:

Iranian Water Quality Index ، Trophic State ، Azad Dam Reservoir ، Sanandaj ، Kurdistan ، شاخص کیفیت آب ایران ، سطح تغذیه گرایی ، سد مخزنی آزاد ، سنندج ، کردستان