مکتب اعتراض در طبله عطار
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه عرفان اسلامی، دوره: 16، شماره: 61
- کد COI اختصاصی: JR_IAUZ-16-61_015
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 449
نویسندگان
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی،واحدکرج،دانشگاه آزاد اسلامی،کرج،ایران
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی،واحدکرج،دانشگاه آزاد اسلامی،کرج،ایران.
چکیده
از آغاز شعر فارسی جوهره اعتراض و تعهد اجتماعی در آثار شاعران دیده می شود. اعتراض، مقولهای از ادبیات است که طی آن روشن فکر به منظور بیان مشکلات جامعه و روشنگری و آگاهی بخشی، نارضایتی خود را از وضع موجود ابراز میدارد از آن جمله شاعران متعهد، به واسطه رسالت و مسوولیتی که بر دوش خود احساس میکنند، به فراخور شرایط، نسبت به ناهنجاریهای گوناگونی که به ویژه در ساختار اجتماعی و سیاسی میبینند بی تفاوت نمی نشینند و واکنش نشان میدهند. عطار منتقد معترضی است که نه تنها کمترین لغزش مردم، حاکمان، پیشوایان و امامان جامعه از نظر تیزبینش پنهان نمیماند، بلکه گاه حتی نظام آفرینش را نظام احسن نمی بیند و بر آن از زبان عقلای مجانین خرده می گیرد. اعتراض درصد قابل توجهی از حکایت های مثنوی های عطار را به خود اختصاص داده است و در فرهنگ اسلامی پیشنه ای بسیار دارد و هر یک از اندیشمدان دنیای اسلام اعتراض خود را به گونه ای خاص و از دیدگاه و منظری ویژه بیان کرده اند. میتوان گفت بارزترین بعد شخصیت مجانین در آثار عطار این است که آنان در واقع زبان اعتراض و انتقاد اجتماعی جامعه عصر بلا زده قرن هفتم و هشتم هستند. در این نوشتار، کوشش می شود تا با روش توصیفی تحلیلی زمینه ها و عوامل اجتماعی موثر در شکل گیری شخصیت عقلای مجانین در عصر عطار و ارتباط آن با مکتب اعتراض مشخص شود و مهم ترین ویژگی شخصیت عقلای مجانین عصر عطار یعنی «معترض و منتقد اجتماعی» بودن، در برخی از حکایت های وی به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گیرد.کلیدواژه ها
عطار, مکتب اعتراض, عقلای مجانین, اجتماع, نظم ناهنجاراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.