اسمعیل ابونوری - دانشیار اقتصاد سنجی و آمار بخش اقتصاد دانشگاه مازندران
آرش خوشکار - دانشیار اقتصاد سنجی و آمار بخش اقتصاد دانشگاه مازندران

هدف اساسی در این تحقیق براورد الگوی بین استانی عوامل موثر بر توزیع درآمد (هزینه) در ایران بوده است. برای این منظور ابتدا با استفاده از اطلاعات مقطعی توزیع درآمد (هزینه)، ضریب جینی و سهم بیستک‎های درآمدی (هزینه) به تفکیک استان‎های کشور در سال‎های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۱ با روش پارامتریک براورد شده است. سپس بر اساس تازه ترین اطلاعات موجود مقطعی میان استانی شدت و جهت عوامل موثر بر توزیع درآمد براورد شده است. براساس نتایج حاصل نمی توان فرضیه کوزنتس را پذیرفت. نسبت درآمد‎های مالیاتی به محصول ناخالص استانی، تورم و هزینه‎‎های دولتی بر نابرابری اثر اقزایشی داشته است. به منظور تجزیه شاخص نابرابری اقتصادی و تحلیل اثر متغیر‎ها بر نابرابری، از الگوی عوامل موثر بر بیستک ‎ها به‎صورت دستگاهی از معادلات همزمانه به ظاهر نامرتبط (SURE) استفاده شده است. نتایج به‎دست آمده نشان می‎دهد که، کاهش نابرابری ناشی از افزایش درآمد سرانه، در اثر کاهش سهم بیستک پنجم به نفع افزایش سهم دیگر بیستک‎ها به ویژه بیستک اول بوده است. در مقابل، افزایش نابرابری ناشی از افزایش نسبت درآمد‎های مالیاتی به محصول ناخالص استانی، تورم و هزینه‎‎های دولتی به علت کاهش سهم چهار بیستک اول (هشتاد درصد اول) به نفع افزایش سهم بیستک پنجم (بیست درصد آخر) بوده است. طبقه بندی JEL: D۳۱, C۱۶, C۲۳, C۳۳

توزیع درآمد, ضریب جینی, محصول ناخالص استانی – تورم – مالیات, مدل SURE, هزینه‎های دولتی