تقاضای پول در یک اقتصاد غیرربوی

نقش‎های پول و انواع تقاضاهای آن به خوبی در اقتصادهای ربوی شناخته شده است. آن‎چه مورد تردید باقی مانده، وجود همان نقش‎ها و تقاضاها در اقتصاد بدون ربا به علت عدم تشکیل بازار وام است. در این مقاله، در ابتدا بازار دارایی‎های مالی معرفی و نشان داده شود که همان اطلاعاتی را که بازار پول در یک اقتصاد ربوی ارایه می‎کند، بازار یاد شده در حالت حذف بازار مزبور پدید می‎آورد. گرچه امکان سفته بازی برای دارایی‎های مالی باقی می‎ماند، اما نشان داده می‎شود که این فعالیت وقتی انجام می‎گیرد که شرایط عمومی یا اختصاصی آن در بازارهای مالی پدیدار شود. اگر ضوابط عقود اسلامی برای انجام قراردادهای مدت دار در بازارهای مزبور رعایت و سیاست‎های تثبیت کننده ی شرایط اقتصادی از سوی بانک مرکزی اتخاذ شود، شرایط مزبور از میان می‎رود و زمینه‎ی سفته بازی در بازار دارایی ناپدید می‎شود. در این حالت تقاضایی برای سفته بازی پول شکل نمی‎گیرد. با استفاده از اطلاعات همین بازار دارایی و در نبود بازاری برای وام، تلاش می‎‎شود که تابع تقاضا برای پول استخراج و برآورد شود. نتایج حاصل از برآورد این تابع، با استفاده از روش هم‎جمعی حداکثر درست‎نمایی جوهانسن - جوسیلیوس نشان می‎دهد که یک رابطه‎ی معنی دار و با ثبات بین متغیرهای مستقل و تقاضای پول وجود دارد. در حقیقت، بین تقاضای واقعی پول ( ) و تولید واقعی ناخالص داخلی و نرخ تورم یک رابطه‎ی مستقیم و بین تقاضای واقعی پول و نرخ بازده‎ی نقدی سهام رابطه‎ای معکوس وجود دارد. چگونگی ‎استفاده ی مقامات پولی از نتایج به دست آمده برای اتخاذ یک سیاست مالی مدبرانه نیز بیان می‎‎شود. طبقه بندی JEL: F۱۰

کلیدواژه ها:

بازار دارایی‎های مالی ، تقاضای پول ، فعالیت سفته بازی ، مالیه‎ی اسلامی