علیرضا عرفانی - دانشیار، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه سمنان
آزاده طالب بیدختی - دانشجوی دکتری اقتصاد پولی، دانشگاه سمنان

در این مقاله با استفاده از مدل کینزین جدید، به بررسی نقش پاسخگویی بانک مرکزی به شوک­هایی می­پردازیم که موجب انحراف در عملکرد رفاهی سیاستگذار پولی می­شوند. به این منظور، ابتدا با استفاده از داده­های فصلی ۶۹:۱ تا ۹۳:۳، به برآورد معادلات پایه­ای مدل کینزین جدید پرداختیم. سپس با محاسبه مقادیر بهینه پاسخگویی بانک مرکزی به دو منبع بالقوه انحراف از اهداف ثبات اقتصادی و نیز عدول از پایبندی به قواعد در مواجهه با شوک­های زودگذر، به مقایسه زیان بانک مرکزی با زیان بهینه اجتماعی پرداخته شد. نتایج نشان داد که میزان پاسخگویی بانک مرکزی به تعهد و تبعیت از یک قاعده ابزاری در اقتصاد ایران بسیار کمتر از میزان پاسخگویی برای دستیابی به اهداف ثبات اقتصادی است. همچنین، بانک مرکزی می­تواند با اعمال اصلاحات لازم در اجرای سیاست خود از طریق واکنش بهینه به هر دو نوع انحراف، به زیان رفاهی مطلوب از نظر اجتماعی نزدیک­تر شود.  در ادامه، به منظور مقایسه میزان اهمیت پاسخگویی بانک مرکزی به دستیابی به هر یک از دو اهداف، دو حالت را مورد توجه قرار ­دادیم. نتایج کلی نشان داد که در دوره زمانی مورد مطالعه در اقتصاد ایران، هدف عمده سیاستگذار پولی بیشتر معطوف به ثبات اهداف اقتصادی بوده است، ولی اهمیت تعهد به تبعیت از قاعده اعلان شده و به دنبال آن میزان پاسخگویی بانک مرکزی در جهت پایبندی به آن قاعده سیاستی آنقدر ناچیز بوده است که در عمل، تاثیری بر عملکرد رفاهی بانک مرکزی نداشته است. طبقه بندی JEL: E۵۲ ,E۵۸   

اقتصاد ایران, پاسخگویی بانک مرکزی, ثبات اقتصادی, قاعده­ مندی سیاست پولی