تعیین عوامل موثر بر اقتصاد زیرزمینی در ایران در دوره ی ۱۳۸۹- ۱۳۵۵ (روش تصحیح خطای برداری)

اقتصاد زیرزمینی پدیده ای است که در بیشتر کشورها وجود دارد و نمی­توان منکر وجود آن شد و در چهار دهه­ی اخیر توجه محققان و سازمان­های دولتی بسیاری را در کشورهای مختلف جهان به خود جلب کرده است که این توجه نشانگر اهمیت این مسئله است. داشتن اطلاعات از اندازه و ابعاد اقتصاد زیرزمینی اهمیت فراوانی از نظر فرار مالیاتی، اثر بخشی سیاست های پولی و مالی، رشد اقتصادی و توزیع درآمد دارد و شواهد، حاکی از افزایش سهم اقتصاد زیر زمینی در بیشتر کشورهای جهان است. در مفهوم گسترده منظور از اقتصاد زیرزمینی فعالیت­هایی است که در حساب­های ملی منظور نمی­شود. حذف برخی از فعالیت­های اقتصادی از حساب­های ملی که به عنوان معیار اندازه­گیری تولید کالاها و خدمات در یک کشور طی یک دوره ی حسابداری به کار می­رود، مسائل گوناگونی را به وجود می­آورد. هدف اصلی مقاله ی حاضر تخمین حجم اقتصاد زیرزمینی ایران در دوره ی زمانی ۱۳۵۵ تا ۱۳۹۴ با استفاده از روش تانزی و شناسایی عوامل اثرگذار بر آن با استفاده از روش یوهانسن- جوسلیوس و  (VECM)[۱] می باشد. نتایج حاصل نشان می­دهد که اقتصاد زیرزمینی حجم بالایی از اقتصاد کشور را به خود اختصاص داده است و در دوره ی زمانی مورد مطالعه روند رو به رشدی را نشان می­دهد. علاوه بر این، دو عامل حجم دولت و درآمد حاصل از منابع، رابطه ی مثبت و معناداری با حجم اقتصاد زیرزمینی دارند. طبقه بندی JEL: H۲۶, O۱۷   ۲. Vector Error Correction Model

کلیدواژه ها:

اقتصاد ، اقتصاد زیرزمینی ، روش تانزی ، ایران ، VECM