ادوار دگردیسی مورفولوژیک گسترش شهر اسلامی در اقلیم سرد ایران (نمونه مطالعاتی: شهر همدان)

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دوازدهمین کنفرانس ملی مهندسی عمران، معماری و شهرسازی
  • کد COI اختصاصی: EBUCONF12_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 429
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

هادی رضایی راد

هیات علمی و استادیار گروه مهندسی شهرسازی، دانشگاه بوعلی سینا

صادق رضایی موید

کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشگاه علم و صنعت

چکیده

شکل و فرم شهرها بیان گر تغییرات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شهرها در طول زمان است. عوامل مختلف هر یک به نحوی اثر خود را بر ساختارهای فیزیکی شهرها بر جای نهاده و فرم شهرها در طول دوران، خود را با این تغییرات سازگار نموده اند. بررسی شکل و فرم شهرها امکان شناخت نحوه اثر متقابل این عوامل را فراهم میآورد تا برنامه ریزی و طراحی شهرها منطبق با پویایی فرایندهای حاکم بر آن ها و شرایط خاصشان انجام پذیرد و نه بر خلاف نیروهای موثر در تعیین ساختار فیزیکی شهر. در این راستا، شهر همدان که اقلیم سرد داشته و از قدیمیترین شهرهای اسلامی خطه غرب کشور محسوب میگردد، به لحاظ خصوصیات شکل و فرم در دوران پیش از معاصر (عصر قاجار) و معاصر مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی با استفاده از مطالعات اسنادی و میدانی و نیز مصاحبه با ساکنان شهر انجام شده و نتایج حاکی از آن است که عوامل متعددی شامل ویژگیهای بستر جغرافیایی، اقلیمی، اقتصادی، امنیت و دفاع، مالکیت و منابع موجود در دوران پیش از معاصر بر کالبد شهر تاثیر بسزایی داشته اند، حال آن که در دوران معاصر، بیش از هر چیز تحمیل الگوی شطرنجی و شعاعی، محدودیتهای جغرافیایی و پیشنهادات طرحهای توسعه شهری و نیز عواملی نظیر پیشرفتهای تکنولوژیک و تحولات اقتصادی بر شکل و فرم کنونی شهر موثر بوده اند. به علاوه مقایسه تطبیقی شهر از لحاظ خصوصیات شکلی و فرمی بیان گر آن است که در توسعه های اخیر ویژگیهای اقلیمی تاثیر کمتری نسبت به پیش از معاصر داشته است.

کلیدواژه ها

شکل شهر، فرم شهر، ویژگیهای اقلیمی، شهرهای اسلامی، شهر همدان.

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.