ناصر پورمعلم - دکتری حمل و نقل و ترافیک، عضو هیئت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی
حمید تیموری - کارشناس ارشد برنامه ریزی حمل و نقل و ترافیک از دانشگاه بین المللی اما

در کشور ما، آمار مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی بسیار رقت بار و تاسف انگیز است. اصولا حوادث ، علت نخست مرگ و میر در سنین زیر 40 سال بوده و درصدر آن حوادث ترافیکی قرار دارد. عواملی همچون نحوه رانندگی ، قوانین راهنمایی و رانندگی و نظارت بر اجرای آنها، وضعیت ایمنی جاده ها، کیفیت خودروها، و فرهنگ عابرین و سرنشینان خودروها در بالا رفتن آمار مربو به تلفات انسانی موثرند. در این تحقیق، اهمیت و نقش فرهنگ و رفتار ترافیکی در بهبود ایمنی و روانسازی حمل و نقل مورد ارزیابی واقع شده است. در میان عوامل انسانی دخیل در امر خطیر رانندگی، عواملی چون میزان آشنایی رانندگان با علائم راهنمایی ورانندگی و میزان احترام بهقوانین ترافیکی، میزان آشنایی با فرهنگ صحیح عبور و مرور، تاثیر مسائلی همانند خستگی، بی خوابی و اثر مواد مخدر، عوامل محرک های اجتماعی و روانی، کیفیت آموزش های رسانه ای به آحاد مختلف ، نقش و تاثیر مجریان قوانین راهنمایی ور انندگی و تاثیر عوامل ایمنی جاده ای و امدادرسانی در سوانح از اهم فاکتورهای تاثیرگذارو نقش آفرین در شکل گیری پدیده «فرهنگ و رفتار ترافیکی» است که هر کدام از این عوامل به تفکیک در این نوشتارمورد بررسی و مداقه قرار گرفته است. فرایند تحلیل سلسله مراتبی، توانایی برای تصمیم گیری با معیارهای چندگانه است که امکان در نظر گرفتن معیارهای مختلف کمی و کیفی را درمسائل دارد، در این تحقیق نیز فرآیند AHP در تصمیم سازی جهت بهسازی رفتار و فرهنگ ترافیکی بررسی شده است. آنالیز و تحلیل مساله نیز به کمک نرم افزار Expert Choice و بر اساس تکنیک فرآنید یاد شده صورت پذیرفته است. نتایج حاصل از تحلیل و ارزیابی نشان میدهد که از بین تدابیر و سیاستهای مختلف جهت بهسازی رفتار وفرهنگ ترافیکی در راستای بهبود ایمنی و روانسازی حمل و نقل ، عنصر «آموزش و فرهنگ سازی در میان اقشار مختلف جامعه» با وزن و اولویت نسبی نزدیک به 50% بیشترین سهم را در میان مولفه های دیگر داراست.

فرهنگ ترافیکی ، رفتار ترافیکی ، ایمنی ، روانسازی ، تصمیم گیری های چند منظوره AHP