حسابداری آب ضرورتی برای ساماندهی اطلاعات، گزارش دهی، برنامه ریزی و ارزیابی منابع و مصارف آب (مطالعه موردی: حوضه آبریز رخ-نیشابور)

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: نشریه آبیاری و زهکشی ایران، دوره: 15، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IDJ-15-4_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 485
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سحر خزاعی

دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی- گروه مهندسی آب- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

محمود رایینی

استاد گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

کامران داوری

استاد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی- دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

مجتبی شفیعی

استادیار پژوهش- گروه هیدروانفورماتیک، مرکز پژوهشی آب و محیط زیست شرق- مشهد، مشهد، ایران

چکیده

یکی از عوامل اصلی ایجاد بحران آب در کشور نبود یک چارچوب ساماندهی شده دقیق برای آگاهی رسانی در زمینه اجزای تراز آبی و کاربری های آب است. بنابراین استفاده از یک چارچوب حسابداری آب به عنوان یک ضرورت مطرح میشود. هدف از این پژوهش نشان دادن ظرفیت چارچوب WA+ برای تهیه حسابهای آب در حوضه رخ –نیشابور است که در چهار بخش اصلی ساماندهی اطلاعات، گزارشدهی، برنامهریزی و ارزیابی ارائه شده است. بخش ساماندهی اطلاعات دربرگیرنده گردآوری آمار از منابع مختلف از جمله تصاویر ماهوارهای و مدلسازی است. بخش برنامهریزی دربرگیرنده سناریوپردازی است که در این پژوهش همراستا با مصوبات شورای عالی آب، دو سناریوی کاهش برداشت از آبخوان در نظر گرفته شد. گزارشدهی با تکمیل کاربرگهای مختلف WA+ برای سه سال تر، نرمال و خشک در حالت واقعی و شرایط سناریوها انجام شد. بخش ارزیابی به کمک نشانگرها برای هر کاربرگ و برای شرایط واقعی و سناریوها ارائه شد. نتایج بررسی وضعیت آب در حوضه نشان داد که در حوضه رخ-نیشابور هر سال افت شدید ذخیره آبخوان رخ میدهد. همچنین نزدیک به ۸۰ درصد بارش در حوضه تبخیر و از دسترس خارج میشود. در نهایت یافتههای به کارگیری سناریوهای کاهش برداشت از آبخوان (مطابق با طرح احیا و تعادلبخشی) نشان داد که اگر برداشت از آبخوان به اندازه آب تجدیدپذیر شود کسری مخزن سالانه به صفر رسیده و به ذخیره آن افزوده خواهد شد.

کلیدواژه ها

سناریوپردازی, شورای عالی آب, طرح احیا و تعادل بخشی, کاربرگ, نشانگرها

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.