صالحه خدادادی - دانشجوی دکتری ، مطالعات زنان، دانشگاه ادیان مذاهب ، قم ، ایران (نویسنده مسئول) s.khodadadi۷۲@yahoo.com
سمیه اصغرزاده - دانشجو ی دکتری، مطالعات زنان، دانشگاه ادیان مذاهب، قم ، ایران . هیئت علمی و مدرس دانشگاه علوم انتظامی امین ، تهران ، ایران
نفیسه مرادی - دانشجوی دکتری، علوم قرآن و حدیث، دانشگاه الزهرا(س)، تهران ، ایران
آزاده نیاز - دانشجوی دکتری ، مطالعات زنان، دانشگاه ادیان مذاهب ، قم ، ایران

رابطه زوجین در اسلام مورد توجه بسیار قرار گرفته است، تا جایی که زن و شوهر را لباس و مایه یکدیگر می داند و در جایی که زن یا مرد به تکالیف زناشویی خود عمل نمی کنند، مسئله را با ارائه راهکارهایی مرتفع می نماید. یکی از مهمترین آن ها خوف نشوز زن یا مرد است که به ترتیب در آیات ۳۴و۱۲۸سوره نساء بیان شده است. اما مراتب برخورد با مرد و زن ناشزه متفاوت است و آنچه مورد اختلاف نظر فقها و مفسران قرار دارد مفهوم «واضربوهن» در مورد نشوز زن است. لذا هدف محققین در این مقاله بررسی مفهوم «واضربوهن» در آیه ۳۴سوره نساء با توجه به ادله فقهی، اصولی و قرآنی است. روش پژوهش حاضر، کیفی و از نوع تحلیل محتوا بوده و گردآوری داده ها، با روش کتابخانه ای اسنادی صورت گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهد بسیاری از مفسران و فقها مفهوم «واضربوهن» را در معنای «زدن» گرفته اند، برخی نیز حمل بر نسخ تمهیدی یا تدریجی آیه نموده اند، و تعداد اندکی از مفسرین و فقها «واضربوهن» را در معانی غیر از زدن استعمال کرده اند. نتایج تحقیق بیان می دارد که با توجه به دلایل متعدد اصولی از جمله قاعده تناسب، وجود آیات متعدد در خصوص زن و مرد، مثل حسن معاشرت با همسر و برابری زن مرد در پیشگاه الهی، همچنین وجود روایات ضعیف مبنی بر استعمال « واضربوهن» در معنای «زدن» و استعمال این واژه در آیات دیگر غیر از معنای زدن، مفهوم ضرب در آیه ۳۴سوره نساء به معنای «قطع ارتباط» است.

واضربوهن, زدن, آیه ۳۴سوره نساء, خوف نشوز