سید امیر عباس هاشمی پور - گروه شیلات، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران،صندوق پستی: ۱۹۱۵
مژگان خدادادی - گروه شیلات، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران،صندوق پستی: ۱۹۱۵

این بررسی جهت مطالعه ریخت شناسی اسپرم ماهی مولد نر برزم لب پهن Barbubs barbulusدر پژوهشکده آبزی پروری جنوب کشور (شیبان  اهواز) بامطالعه بر روی ۱۳ ماهی انجام گرفت. پس از بی هوشی مولدین توسط MS۲۲۲، اسپرم ­گیری از طریق مالشی به وسیله میکروسمپلر (از نمونه ­های تازه استحصال شده ۱ میلی لیتر) نمونه­ ها را درون میکرو تیوپ های ۱/۵ میلی لیتری قرار و نمونه­ ها سانتیریفیوژ شدند. به وسیله جداسازی مایع رویی حجم پلاسمای منی اندازه­ گیری شد. pH توسط pH متر اندازه­ گیری شد. طول دوره حرکت اسپرم پس از رقیق سازی با آب به وسیله کرنومتر و با استفاده از میکروسکوپ مجهز به صفحه نمایش اندازه گیری شد. جهت بررسی تراکم اسپرم پس از رقیق سازی به نسبت۱:۲۰۰۰ با آب مقطر به روش استاندارد هموسیتومتری شمارش گردید. مرفولوژی اسپرم نیز با استفاده از میکروسکوپ مجهز به صفحه نمایش بررسی شد. کلسترول، پروتئین، گلوکز کلسیم و فسفر از روش فتومتریک اندازه ­گیری شد. غلظت ­های سدیم و پتاسیم پلاسمای سمینال با استفاده از روش یون سلکتیو اندازه ­گیری شد. در نمونه های زنده ماهیان مورد بررسی میانگین وزن ۸۵/۷۳±۱۴۳۳ گرم و میانگین طول کل  ۱/۵۵± ۵۱/۸۵ سانتی متر اندازه گیری شد. در این مطالعه میانگین طول دوره تحرک اسپرم ۱۲۶/۳۷±۳۳۲/۳۱ ثانیه، میانگین تراکم اسپرم ۱۲/۷۸±۳۱/۶۷، میانگین pH پلاسمای سمینال ۰/۱۹۳±۸/۰۵ و میانگین درصد اسپرماتوکریت ۶۶ درصد، میانگین گلوکز، کلسترول و پروتئین کل پلاسمای سمینال به ­ترتیب ۵/۸۶±۱۵/۳۹، ۲۱/۲± ۵۰ و ۰/۸۶±۱/۶۶ میلی گرم بر دسی لیتر، میانگین سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلسیم و فسفر پلاسمای سمینال به ­ترتیب: ۷۲/۷± ۴۳۴/۱۵، ۲۳/۸±۱۱۲/۳۹، ۰/۷± ۳، ۰/۳±۰/۷۵ و ۲/۴±۱۶/۲۵ میلی ­مول بر لیتر، هم­ چنین میانگین طول سر اسپرم ۰/۱۳±۰/۶۶ میکرون، میانگین طول تاژک ۰/۲۹±۲/۰۴ میکرون و میانگین طول کل اسپرم ۰/۳۲±۲/۷۱ میکرون اندازه گیری شد. طول دوره تحرک دارای ارتباط معنی دار با تراکم اسپرم، pHپلاسمای سمینال، گلوکز و درصد اسپرماتوکریت بود (۰/۰۱>p). هم ­چنین pH پلاسمای سمینال دارای ارتباط معنی دار با درصد اسپرماتوکریت و غلظت گلوکز پلاسمای سمینال بود (۰/۰۱>p). غلظت کلسترول پلاسمای سمینال نیز دارای ارتباط معنی دار با غلظت منیزیم پلاسما بود (۰/۰۱>p). منیزیم پلاسمای سمینال دارای ارتباط معنی دار با غلظت کلسیم بود (۰/۰۱>p) و سدیم پلاسمای سمینال دارای ارتباط معنی دار با پتاسیم پلاسمای سمینال بود (۰/۰۱>p). 

ماهیان بومی, اسپرم, برزم لب پهن, Barbubs barbulus, پلاسمای سمینال, ریختی