مهدی اکبرنژاد - استاد دانشگاه، عضو هیئت علمی دانشکده علوم قرآن و حدیث دانشگاه ایلام
فاطمه افراسیابی - دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث دانشگاه ایلام، مدرس حوزه

وضع حدیث به معنای ساختن حدیث و نسبت دادن آن به معصومان (ع) است. این پدیده گاهی به صورت ساختن حدیث به طور کامل و یا اضافه کردن عبارتی به متن حدیث یا تغییر دادن بخشی از الفاظ آن صورت می گیرد و اغلب در زمینه: اعتقادات، اخلاق و فضایل اتفاق افتاده و قدمت آن به دوران حیات رسول اکرم (ص) بر می گردد. در ان زمان یکی از مهمترین عوامل در خصوص انگیزه های ساخت حدیث، فضیلت سازی برای خلفاء به هدف باز کردن جایگاه اجتماعی برای آنها و بزرگنمایی در مقابل اهل بیت (ع)، مخصوصا کمرنگ کردن فضائل امام علی (ع) بوده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی درصدد است که احادیث مربوط به سبقت اسلام ابوبکر بر علی (ع) را در کلام تابعینی چون: عامر بن شعیبی، فرات بن سائب و عطاء بن عبدالله ابی مسلم خراسانی، به قصد اثبات برابری ابوبکر با امام علی (ع) برای جانشینی پیامبر (ص) را از نگاه اهل سنت مورد نقد قرار دهد، در نهایت این نتیجه حاصل شد که این احادیث از لحاظ سندی و محتوایی با استناد به شواهد قطعی تلقی، عقلی و تاریخی از اعتبار ساقط هستند و قابل استدلال نمی باشند، از طرفی با وجود آن همه روایات معتبر و شواهد قطعی در منابع معتبر شیعه و سنی، دال بر شایستگی حضرت علی (ع) برای جانشینی پیامبر (ص)، نق یک یا چند حدیث ساختگی از تابعین در این زمینه، خدشه ای بر آن وارد نمی کند.

جعل، ابوبکر، اسلام، خلافت، تابعین