بررسی تقسیط جزای نقدی در حقوق کیفری ایران

مهمترین طریق قابل ملاحظه برای حفظ ارزش ها و ادامه حیات یک جامعه، اجرا شدن احکام کیفری است.تحقق اهداف مجازات ها مستلزم اجرای این احکام است. قوانین هر اندازه پیشرفته و کامل باشند، اگر به نحوصحیح و به موقع به اجرا گذاشته نشوند، اهداف آنها تامین نمی شود. اولین گام در جهت نیل به تحقق ایناهداف رعایت اصل قانونی بودن اجرای مجازات هاست. قانون جامعی که شیوه ها و روشهای اجرای جزای نقدیرا بیان کند، تا قبل از تصویب قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲/۱۲/۱۴ وجود نداشت و اینکه آیا جزاینقدی مانند سایر محکومیت های مالی قابلیت تقسیط را دارد یا خیر؟ اگر این قابلیت را دارد از چه روشی می توانانجام داد، طرح دادخواست یا تقدیم درخواست؟ درخواست یا دادخواست به چه مرجعی باید تقدیم شود؟ ازجمله مسائلی بودند که مورد بحث قرار داشت و جواز یا عدم جواز تقسیط جزای نقدی موافقین و مخالفینیداشت که هر کدام استدلالات خاص خود را داشتند. برای اولین بار و با تصویب قانون آئین دادرسی کیفری درتاریخ ۱۳۹۲/۱۲/۱۴ تقسیط جزای نقدی صبغه قانونی به خود گرفت و قانونگذار فصل سوم از بخش پنجم را که شامل ۱۲ ماده می باشد را به بحث اجرای محکومیت های مالی از جمله تقسیط جزای نقدی اختصاص داده استکه در نوع خود قانونی مترقی و گامی به جلو محسوب می شود. این قانون تکلیف اینکه، آیا جزای نقدی را میتوان تقسیط نمود یا خیر را مشخص نمود و مستفاد از مواد فوق پاسخ این سوال مثبت است، اما متاسفانه درخصوص روش تقسیط، صراحت جدی و روشنی ندارد، تا جائیکه باعث تشتت آراء محاکم قضایی شده، به ایننحو که بعضی نظر دارند که تقسیط جزای نقدی با تقدیم درخواست صورت می گیرد و مستلزم تقدیمدادخواست نمی باشد، و معتقدند که اصولا تقدیم دادخواست در امر مدنی و حقوق خصوصی اشخاصموضوعیت دارد، که تقسیط جزای نقدی از شمول آن خارج است. اما با تحقیقی که در این پایان نامه انجام شد،این نتیجه حاصل گردید که تقسیط جزای نقدی از طریق تقدیم دادخواست صورت می گیرد و اراده قانون گذارنیز بر همین امر استوار است، این موضوع از صراحت تبصره ماده ۵۳۰ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب سال۱۳۹۲ که مقرر می دارد: در دعاوی تقسیط جزای نقدی در هر مورد باید به صورت مستقل مطرح شود، احرازمی گردد. قانونگذار در جای جای مواد قانونی مرتبط در قانون فوق الذکر از جمله موارد ۵۳۱، ۵۳۲، ۵۳۹اشاراتی نموده که به خوبی استنباط می گردد که تقسیط جزای نقدی از طریق تقدیم دادخواست است و نه درخواست.

کلیدواژه ها:

حقوق کیفری ، تقسیط ، جزای نقدی ، نظام حقوقی