شناسایی گونه (Callista umbonella (bivalve: Veneridae با تاکید بر مطالعات مورفولوژیک و مولکولی

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه محیط زیست جانوری، دوره: 10، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_AEJO-10-1_045
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 221
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فریبا قایدی

گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

حسین ذوالقرنین

گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

محمدباقر نبوی

گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

احمد سواری

گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

محمدعلی سالاری

گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

چکیده

مطالعه حاضر به بررسی شناسایی دقیق دوکفه ای Callista umbonella  در ساحل نایبند با استفاده از مطالعات ریخت شناسی و مولکولی پرداخته است. بدین منظور در اردیبهشت سال ۱۳۹۵ از دوکفه ای های این گونه نمونه ­برداری صورت گرفت. جهت ثبت ویژگی­ های مورفولوژیک  مانند شکل کفه­ ها، تزیینات روی کفه ها، شکل آمبو، موقعیت، تعداد و شکل دندان های لولایی و رنگ عکس ­برداری انجام شد. جهت مطالعات مولکولی، DNA نمونه­ ها با استفاده از روش CTAB استخراج و قطعه ژنی زیر واحد یک سیتوکروم اکسیداز میتوکندری (COI) تکثیر و توالی­ یابی شد. نتایج شناسایی ­های مورفولوژیک، نشان داد تمامی نمونه ها به احتمال قوی متعلق به جنس Callista گونه C.umbonellaاز خانواده Veneridae می باشند. در مجموع تعداد  ۱۷ توالی به­ دست آمد. به­ جز نمونه شماره ۹ (NI۹)بلاست  توالی­ های نمونه های مطالعه حاضر بیش ­ترین درصد شباهت را با گونه  DQ۱۸۴۸۵۰)Turtonia minuta )از خانواده Veneridaeنشان دادند. نمونه شماره ۹ (NI۹) بیش ­ترین شباهت را با گونه (Costacallista impar (DQ۱۸۴۸۰۸ نشان داد که این گونه نیز از خانواده Veneridae محسوب می شود. ترسیم درختان و هم ­ترازی این توالی ها در بانک ژن فقط توانست تعلق آن­ ها را به خانواده Veneridae اثبات کند. نتایج توپولوژی درختان تکاملی برای هرسه آنالیز(Maximum parsimony, Maximum likelihood) در هر ۱۷ توالی نشان دادند، توالی نوکلئوتیدی ژن COI، در تمام نمونه ها که به ­عنوان یک گونه معرفی شده­ اند، یکسان نیست. با توجه به این­ که از نظر مورفولوژی شباهت زیادی در میان نمونه ها مشاهده شد با این حال اختلافات ژنتیکی در درختان ترسیم شده نشان داد احتمال پدید آمدن گونه ای جدید را نیز ممکن است وجود داشته باشد و با بررسی های بیش ­تر و مطالعات دقیق تر مورفولوژی و نشانگرهای مولکولی بیش ­تر نظر قاطعانه تری ارائه داد. 

کلیدواژه ها

دوکفه ای, ژن سیتوکروم اکسیداز (COI), فیلوژنی, مورفولوژی, نایبند

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.