فرزانه نوری - گروه بیولوژی و تکثیر و پرورش آبزیان، پژوهشکده آرتمیا و آبزی پروری، دانشگاه ارومیه. ارومیه، ایران. صندوق پستی: ۵۷۱۳۵۱۶۵
رضوان اله کاظمی - موسسه تحقیقات بین المللی تاس ماهیان دریای خزر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران. صندوق پستی: ۴۱۶۳۵۳۴۶۴
الهه حسن نتاج نیازی - گروه بیولوژی و تکثیر و پرورش آبزیان، پژوهشکده آرتمیا و آبزی پروری، دانشگاه ارومیه. ارومیه، ایران. صندوق پستی: ۵۷۱۳۵۱۶۵

در تحقیق حاضر تاثیر دوره­ های نوری مختلف و شدت نور بر فعالیت آنزیم­ های گوارشی (پپسین، تریپسین، کموتریپسین، لیپاز، آمیلاز و آلکالین فسفاتاز) لارو تاس­ ماهی ایرانی (Acipenser persicus ) پس از تخم­ گشایی تا جذب کامل کیسه زرده مورد ارزیابی قرار گرفت. لاروهای تازه تفریخ شده تاس ­ماهی ایرانی (قره­برون) به ­ترتیب با میانگین وزنی و طولی ۰/۰۸±۲۳/۱۹میلی ­گرم و ۰/۰۳±۳۵/۱۱ میلی­ متر تحت شش تیمار با دوره­ های مختلف روشنایی و تاریکی L۰۰D:۲۴، D۱۲L:۱۲،D ۰۰L:۲۴ و در سه شدت نور ۵۰، ۱۵۰ و ۳۰۰ لوکس به­ جز تیمار تاریکی کامل که فقط دارای یک شدت نور ۱۰-۰ لوکس بود، قرار گرفتند. در طول مدت پروژه لاروها در شرایط پرورشی یکسان (pH، دما، دبی آب و میزان تغذیه) قرار داشتند. نتایج حاصله نشان داد که فعالیت پپسین و تریپسین در روز نهم پس از تخم ­گشایی (dph) به ­ترتیب در تیمار ۵ با شدت نور ۱۵۰ لوکس و ۱۲ ساعت روشنایی و تیمار ۲ در ۲۴ روشنایی و ۱۵۰ لوکس بیش ­ترین میزان را دارا بود و به ­صورت معنی­ داری بالاتر از تیمار شاهد بود. فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز در تیمار ۲ و آمیلاز و کموتریپسین به ­ترتیب در دوره نوری L۱۲ وL ۲۴ و شدت نور ۳۰۰ لوکس از فعالیت بیش ­تری برخوردار بود ولی با تیمار شاهد اختلاف معنی ­داری نداشتند. نتایج این تحقیق نشان داد نور فاکتور مهمی در مراحل اولیه تکامل سیستم گوارش ماهی قره­ برون به­ شمار می ­رود. هم ­چنین اغلب آنزیم ­های گوارشی تحت دوره نوری ۱۲ ساعت و شدت نور بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ لوکس فعالیت بیش ­تری از خود نشان دادند.

لارو تاس ماهی ایرانی, تکامل, شدت نور, دوره نوری, آنزیم های گوارشی