بررسی مطلوبیت زیستگاه تاس ماهی ایرانی (Acipenser persicus Borodin, ۱۸۹۷) در آب های حوضه جنوبی دریای خزر با استفاده از تجزیه و تحلیل های چندمتغیره

برای حفاظت از اکوسیستم­ های آبی و ماهیان، وجود دانش کافی درباره نیازهای زیستگاهی گونه ­های آبزی اهمیت زیادی دارد. از این ­رو، این مطالعه با هدف بررسی مطلوبیت زیستگاه تاس ­ماهی ایرانی (Acipenser persicus Borodin, ۱۸۹۷) درآب ­های حوضه جنوبی دریای خزر انجام شد. برای این منظور، ارتباط بین مهم ­ترین فاکتورهای موثر در پراکنش این گونه (بنتوز، دمای آب، شوری، اکسیژن، کل مواد آلی (%TOM)، %Silt-clay و عمق) با میزان صید آن از فروردین ۱۳۸۹ تا اسفند ۱۳۹۴ مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه روی آمار تعداد ۳۱۵۸ عدد تاس ­ماهی ایرانی به ­وسیله تور گوشگیر ثابت و تور پره صید شده، متمرکز گردید. فراوانی و تراکم ماکروبنتوزها از طریق نتایج تحقیقات پیشین و نمونه­ برداری میدانی مورد بررسی قرار گرفت. هم­ چنین فاکتورهای محیطی نیز از داده­ های تصاویر ماهواره­ای، نمونه­ برداری میدانی و مطالعات گذشته استخراج شدند. برای بررسی این ارتباط، روش رج­ بندی آنالیز افزونگی (RDA) با استفاده از نرم ­افزار CANOCO مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که فاکتورهای دمای آب، جنس بستر، بنتوز، شوری و %TOM مهم ­ترین عوامل موثر در پراکنش تاس ­ماهی ایرانی بودند. ولی فاکتورهای اکسیژن و عمق تاثیر تعیین کننده­ای در پراکنش تاس ­ماهی ایرانی ندارند. دمای مناسب این گونه ۲۵-۱۲ درجه سانتی­ گراد است. بستر مورد علاقه آن شنی، ماسه ای و گلی بوده و دامنه مناسب شوری ppt ۱۴-۱۱ و کل مواد آلی  TOM) ۳/۳-۲/۲ %) می­ باشد. نتایج این مطالعه نشان داد که همبستگی بالایی بین داده ­های صید تاس ­ماهی ایرانی و عوامل محیطی و بنتوز وجود دارد. بنابراین، آگاهی از روابط بین فاکتورهای محیطی با داده­ های صید تاس ­ماهی ایرانی کمک خواهد کرد تا این یافته ­ها در مدیریت، برنامه­ های حفاظتی و جلوگیری از انقراض نسل این گونه به­ کار گرفته شود.

کلیدواژه ها:

مطلوبیت زیستگاه ، Acipenser persicus ، فاکتورهای محیطی ، بنتوز ، دریای خزر