آیدا مظاهری - گروه علوم دامی، دانشکده علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
محمود شمس شرق - گروه علوم دامی، دانشکده علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
بهروز دستار - گروه علوم دامی، دانشکده علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
امید عشایری زاده - گروه علوم دامی، دانشکده علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

 این آزمایش با هدف مقایسه اثر کنجاله­ کنجد خام و فرآوری شده به ­روش تخمیر حالت جامد  بر خصوصیات استخوان درشت نی و برخی فراسنجه­ های خون انجام شد. تخمیر کنجاله کنجد با کشت مخلوط مایع حاوی لاکتوباسیلوس پلانتاروم در نسبت ۱ به ۱/۲ انجام شد. پس از ۲۸ روز تخمیر، میزان اسید فایتیک و تانن به ­ترتیب از ۱۷/۳۹ و ۱۵/۲۶ به ۵/۲۶ و ۲/۲۲ میلی­ گرم در گرم کنجاله کاهش یافت. تعداد ۳۱۵ قطعه جوجه گوشتی راس ۳۰۸ در قالب طرح کاملا تصادفی با ۷ تیمار آزمایشی و ۳ تکرار اختصاص یافت. تیمارهای آزمایش شامل جایگزینی ۲۵، ۵۰ و ۷۵ درصد کنجاله کنجد خام یا تخمیری با کنجاله سویا (تیمار شاهد) در جیره بودند. نتایج این آزمایش نشان داد استفاده از سطوح ۲۵ و ۵۰ درصد کنجاله کنجد تخمیری، مشابه با تیمار شاهد، افزایش میزان خاکستر، کلسیم و فسفر استخوان درشت نی جوجه­ های گوشتی را نسبت به کنجاله کنجد خام بهبود داد (۰/۰۵>P). هم­ چنین میزان کلسیم و فسفر خون در تیمارهای حاوی کنجاله کنجد تخمیر شده نسبت به سایر تیمارها افزایش معنی­ داری یافت (۰/۰۵>P).

اسیدفایتیک, تانن, تخمیر, جوجه گوشتی, کنجاله کنجد