ارزیابی الگوی پراکنش فصلی و تنوع زیستی جوامع درشت بی مهرگان کفزی در رودخانه آجی سو (استان گلستان)

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه محیط زیست جانوری، دوره: 11، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_AEJO-11-2_046
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 322
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم علی زاده

گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

سید عباس حسینی

گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

حجت الله جعفریان

گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران

رسول قربانی

گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

محمد قلی زاده

گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران

چکیده

جوامع بنتیک به ­عنوان شاخص زیستی در اکوسیستم ­های آبی مطرح می ­باشند. هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی زیستی رودخانه آجی‎سو براساس ساختار جوامع درشت بی مهرگان کفزی بود. نمونه ­های کفزی به ­صورت فصلی از چهار ایستگاه (با ۳ تکرار) به­ مدت یک­ سال با استفاده از نمونه بردار سوربر با سطح پوشش ۳۰×۳۰ سانتی ­متر جمع ­آوری شدند. در مجموع تعداد ۱۱۰۶ نمونه از موجودات کفزی شناسایی شدند که بیش ­ترین فراوانی به ­ترتیب مربوط به رده دوبالان و یک ­روزه­ ها در فصل پاییز بود درحالی­ که سایر گروه ­ها فراوانی ناچیزی داشتند. بیش ­ترین پراکنش درشت بی مهرگان کفزی در ایستگاه ­های ۲ (۳۷ درصد) و ۳ (۲۹ درصد) به ­دست آمد. مقیاس­ گذاری چند بعدی (MDS) و نمودار خوشه ­بندی به ­دلیل فراوانی راسته Diptera، Oligocheta و Ephemeroptera در ایستگاه ­های ۲، ۳ و ۴ فصل پاییز و تابستان، درشت بی مهرگان کفزی ۳ گروه مجزا از یکدیگر نشان داند. شاخص تنوع (شانون– وینر)، شاخص غالبیت (سیمپسون) و غنای گونه (مارگالف) مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیش ­ترین شاخص تنوع (۰/۱۶± ۱/۳۶)، شاخص غالبیت (۰/۰۳± ۰/۷۷) و غنای گونه (۰/۲۱±۱/۳۷) در فصل پاییز بود، درحالی­ که کم­ترین مقدار در فصل گرم (تابستان) به ­دست آمد. همبستگی معنی ­داری بین شاخص ­های مختلف زیستی و برخی از پارامترهای آب ازجمله دما، اکسیژن محلول، شوری، هدایت الکتریکی و کل مواد جامد محلول وجود دارد. به ­طورکلی مشخص گردید که حشرات آبزی، جمعیت غالب درشت بی مهرگان کفزی رودخانه آجی ­سو را تشکیل می دهند. درشت بی مهرگان کفزی در فصل پاییز بیش ­ترین فروانی و تنوع زیستی را به ­خود اختصاص دادند.

کلیدواژه ها

ماکروبنتوزها, ترکیب جمعیت, رودخانه آجی سو, شاخص های بیولوژیکی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.