وضعیت زنان در نظام اجتماعی ساسانیان در عصر پسامزدکی و تاثیر آن در تالیف ارداویراف نامه

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 171

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HII-31-51_003

تاریخ نمایه سازی: 15 آبان 1400

چکیده مقاله:

مطابق محتوای کتب فقهی و حقوقی تدوین یافته در دوره ساسانی و طبق نظر محققان این حوزه، جنسیت یکی از ملاک ها و معیارهایی بوده که باعث ایجاد تفاوت میان وضعیت حقوقی افراد جامعه شده، به طوری که وظایف و حقوق زن در ساختارها و نهادهای اجتماعی مطابق با قوانین حقوقی و جایگاه فرودستی زنان نسبت به مردان را نشان می دهد این برتری مردان نسبت به زنان در محتوای برخی متون این دوره چون متن ارداویراف نامه که متعلق به قرن ششم میلادی و زمان حکومت خسرو انوشیروان (۵۳۱-۵۷۹م) بوده است، کاملا مشهود به نظر می رسد. غالب محتوای این متن پیشگویانه، ناظر بر شرح مجازات های دوزخی زنانی است که در عرصه روابط خانوادگی و زناشویی قصور کرده یا مرتکب گناه شده اند. از طرفی مزدک نگاه ویژه و البته ساختارشکنانه ای به زنان داشته است. منابع رسمی ساسانی، شعارها و اهداف مزدک درباره زنان را منفی ارزیابی کرده اند، اما به دنبال رویکرد خاص مزدک به زنان جامعه، ذیل شعار مساوات خواهی برای همگان، آزادی هایی به زنان اعطا شد که پیامد آن، رفتارهای هنجارشکنانه ای از سوی مردمان عموما طبقات پایین جامعه بوده که در نهایت منجربه بروز بی نظمی و فساد می شود. در این مقاله تلاش بر این است بر اساس منابع اوستایی و پهلوی و منابع فارسی و عربی در بطن نظام اجتماعی ایران، تولید متن ارداویراف نامه را واکنشی اصلاحی از سوی دین مردان و صاحبان حکومت در برابر بی نظمی ها و فساد ناشی از نشر تعالیم مزدکی در جامعه ایران نشان داده شود و معلوم شود که تولید این متن، اقدام اصلاحی و هدفمند در راستای اصلاحات اجتماعی خسرو انوشیروان جهت اعاده و احیای نظم در جامعه، بعد از قیام مزدک بوده است.

نویسندگان

محمد بهرامی

کارشناس ارشد ایران شناسی دانشگاه یزد، یزد، ایران.

شهناز حجتی نجف ابادی

استادیار گروه تاریخ و ایران شناسی، دانشگاه میبد، میبد، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعآذرگشنسب، فیروز (۱۳۷۹) گاتها، تهران: فروهر ...
  • آذرگشنسب، اردشیر (۱۳۵۴) خرده اوستا، چاپ۳، بی جا، بی نا ...
  • آموزگار، ژاله (۱۳۷۲) ارداویراف نامه، تهران: معین ...
  • ابن الاثیر، عزالدین (۱۳۸۵ق) الکامل فی التاریخ، بیروت: دار صادر، ...
  • ابن بلخی، ابوزید احمد (۱۳۷۴) فارس نامه، به ...
  • اسفندیار، موبد کیخسرو (۱۳۶۲) دبستان مذاهب، تهران: گلشن ...
  • المقدسی (بی تا) البدء و التاریخ، مکتبه الثقافه الدینیه: بور ...
  • الطبری، محمدبن جریر(۱۹۸۷م) تاریخ الرسل و الملوک(تاریخ الطبری)، لیدن: مطبعه ...
  • بارتلمه، کریستین (۱۳۳۷) زن در حقوق ساسانی، ترجمه ناصرالدین صاحب ...
  • بلعمی، ابوعلی (۱۳۵۳) تاریخ بلعمی، به تصحیح ملک الشعرای بهار ...
  • بنونیست، امیل (۱۳۵۴) دین ایرانی بر پایه متن های مهم ...
  • بویس، مری، (۱۳۷۷) چکیده تاریخ کیش زرتشت، ترجمه همایون صنعتی ...
  • ________ (۱۳۸۱) زردشتیان، باورها وآداب دینی آن ها، ترجمه عسگر ...
  • بیتس، دانیل؛ پلاک، فرد (۱۳۷۵) انسان شناسی فرهنگی، ترجمه ...
  • پریخانیان، ا (۱۳۸۹) جامعه و قانون ایرانی، تاریخ ایران کمبریج، ...
  • پیگولوسکایا، ن (۱۳۸۷) شهرهای ایران در روزگار پارتیان و ساسانیان، ...
  • تفضلی، احمد ( ۱۳۷۶) تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، ...
  • دادگی، فرنبغ (۱۳۸۵) بندهشن، به تصحیح مهرداد بهار، تهران: توس ...
  • دارمستتر، جیمز (۱۳۸۲) وندیداد، ترجمه موسی جوان، تهران: دنیای کتاب ...
  • دریایی، تورج (۱۳۹۷) شاهنشاهی ساسانی، ترجمه مرتضی ثاقب فر، تهران: ...
  • دوستخواه، جلیل (۱۳۷۱) اوستا، کهن ترین سرودها و متن های ...
  • دومزیل، ژرژ (۱۳۸۶) طبقات اجتماعی قدیم ایران در کتاب تمدن ...
  • دینکرد سوم (۱۳۸۱) آوانویسی و ترجمه فریدون فضیلت، تهران: فرهنگ ...
  • دینکرد هفتم (۱۳۸۹) به تصحیح و ترجمه محمدتقی راشد محصل، ...
  • دینوری، ابوحنیفه (۱۹۶۰م). الاخبار الطوال، قاهره: دار احیاء الکتب العربی ...
  • ربیع زاده، علی؛ حسنی، محمد (۱۳۹۶) «بررسی ساختار نهاد ...
  • زنر، آر. سی (۱۳۸۴) زروان یا معمای زرتشتی گری، ترجمه ...
  • خوارزمی، محمدبن احمد (بی تا) مفاتیح العلوم، محقق ابراهیم الابیاری، ...
  • سرکاراتی، بهمن (۱۳۵۰) «پری: تحقیقی در حاشیه اسطوره شناسی ...
  • شهزادی، رستم (۱۳۸۶) قانون مدنی زرتشتیان در زمان ساسانیان، تهران: ...
  • صد در نثر (۱۹۰۹) به کوشش ارداد زامانچی، بمبئی: اوقاف ...
  • فرای، ریچارد نلسون (۱۳۸۸) تاریخ باستانی ایران، ترجمه مسعود رجب ...
  • ____ (۱۳۸۹) تاریخ سیاسی ایران در دوره ساسانیان؛ تاریخ ایران ...
  • فردوسی، ابوالقاسم (۱۳۸۶) شاهنامه؛ بر اساس شاهنامه چاپ مسکو، به ...
  • کریستن سن؛ آمانوئل، آرتور (۱۳۷۴) سلطنت قباد و ظهور مزدک، ...
  • ________________ (۱۳۷۵) ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، تهران: ...
  • کلیما، اوتاکر (۱۳۸۶) تاریخ جنبش مزدکیان، ترجمه جهانگیر فکری ارشاد، ...
  • گردیزی، ابوسعید عبدالحی (۱۳۷۴) زین الاخبار، به تصحیح عبدالحی ...
  • گیمن، دوشن (۱۳۸۵) دین ایران باستان، ترجمه رویا منجم، تهران: ...
  • لاهیجی، شهلا؛ کار، مهرانگیز (۱۳۹۲) شناخت هویت زن ایرانی در ...
  • مجمل التواریخ و القصص (۱۳۱۸) به تصحیح مهرداد بهار، ...
  • مزداپور، کتایون (۱۳۷۰) «درباره ساخت خانواده در دوره ساسانیان»، مجله ...
  • مسعودی، علی بن حسین (۱۴۲۵ق) مروج الذهب و معادن الجوهر، ...
  • مسکویه، ابوعلی (۲۰۰۰م) تجارب الامم و تعاقب الهمم، تهران: سروش ...
  • مینوی خرد (۱۳۵۴) ترجمه احمد تفضلی، تهران: بنیاد ...
  • وبر، ماکس (۱۳۷۱) مفاهیم اساسی جامعه شناسی، ترجمه احمد ...
  • ویسهوفر، یوزف (۱۳۷۸) ایران باستان، ترجمه مرتضی ثاقب فر، ...
  • Andreu, M (۲۰۰۵). Gender identify in the archaeology of identify. ...
  • Bausani, A.,” Two Unsuccessful Prophets: Mani and Mazdak", Religion in ...
  • Crone,P. “Kavad,s Heresy and Mazdak,s Revolt”(۱۹۹۱), Iran ,Vol. ۲۹ (۱۹۹۱), ...
  • Geo Widengren, (۱۹۶۵): Die Religionen Irans. (Die Religionen der Menschheit, ...
  • Hartmann, U.”Mazak und die Mazdakite”, in: Politische Morde. Vom Altertum ...
  • Joyce, R (۲۰۰۴). Embodied subjectivity in a companion to social ...
  • Macuch, M, (۲۰۰۹),” Judicialand Legal Systems III. Sasanian Legal System” ...
  • Madigani Hazar Datistan (۱۹۹۷) trans lated from Russian by Professor ...
  • Mohammadifar,Y. (۲۰۱۳)” A Study of the Imagery and Place of ...
  • Nelson, s (۲۰۰۵). Gender archaeology. In Archaeology: the key concepts, ...
  • Sofaer. J (۲۰۰۷). Materiality and identity, in material identities. Oxford: ...
  • List of sources with English handwritingAbūl-Qāsem Ferdowsī, Shahnameh (Book of ...
  • Al-Maqdasī (Nd), Al- Badaʼa wa al-Tarīḵ, Maktaba Al-Ṯīqafa Al-Dīnīya: Būr ...
  • Āmūzegār, Žāleh (۱۳۷۲), Ardāvīrāf Nāme, Tehrān: Moʻīn ...
  • Āẕargošnasb, Ardešīr (۱۳۵۴), Ḵorde Avestā, ۳th Edition ...
  • Āẕargošnasb, Fīrūz (۱۳۷۹), Gātehā, Tehrān: Forūhar ...
  • Balʻamī, Abū ʻAli (۱۳۵۳), Tārīḵ-e Balʻamī, edited by Malek al-Šoʻarā-ye ...
  • Bartholomae, Christian (۱۳۳۷), Die Frau im sassanidischen Recht (Zan Dar ...
  • Bates, Daniel G (۱۳۷۵), Cultural anthropology (Ensān Šenāsī-ye Farhangī), Translated ...
  • Benveniste, Emile (۱۳۵۴), Iranian religion based on authentic Greek texts( ...
  • Boyce, Mary (۱۳۷۷), Zoroastrians, their religious beliefs and practices (Zardoštīān, ...
  • Boyce, Mary (۱۳۸۱), Zoroastrianism: its antiguity and constant vigour (Čekīde ...
  • Christensen, Arthur Emanuel (۱۳۷۴), History of Ghobad's reign and the ...
  • Christensen, Arthur Emanuel (۱۳۷۵), L'Iran sous les sassanides (Iran dar ...
  • Dādegī, Faranbaḡ (۱۳۸۵), Bondaheš, Edited by Mehrdād Bahār, Tehrān: Ṭūs ...
  • Darīyāyī, Tūraǰ (۱۳۹۷), Šāhanšāhī-ye Sāsānī, Translated by Morteżā Ṯāqebfar, Tehrān: ...
  • Darmesteter James (۱۳۸۲), Vandīdād, Translated by Mūsā ǰavān, Tehrān: Donīyāye ...
  • Dīnevarī Abūḥanīfe (۱۹۶۰), al-Aḵbār al-Ṭīwāl, Cairo: Dār Eḥyā al-Kītāb al-Arabī ...
  • Dīnkard-e Haftom (۱۳۸۹), Edited and Translated by Moḥammad Taqī Rāšed, ...
  • Dīnkard-e Sevūm (۱۳۸۱), Translated by Fereydūn Fażīlat, Tehrān: Farhang Dehḵodā ...
  • Duchesne -Guillemin, Jacques (۱۳۸۵), Religion of ancient Iran (Dīn-e Iran-e ...
  • Dumezil, Georges (۱۳۸۶), Ṭabaqāte Eǰtemāʻīye Qadīme Iran (Irainian Cvilization), Translated ...
  • Dūstḵāh, ǰalīl (۱۳۷۱), Avestā: Kohnetarīn Sorūdehā va Matnhā-ye Irānī, Tehrān: ...
  • Ebn Aṯīr, ʻEz al-Dīn (۱۳۸۵), Al-Kāmīl Fī TarīḴ, Beirut: Dār ...
  • Ebn Balḵī, Abū Zeīd Aḥmad (۱۳۷۴), Fārsnāme, edited by Manṣūr ...
  • Esfandīyār, Mobed Keīḵosrū (۱۳۶۲), Dabestān-e Maẕāhīb, Tehrān: Golšan ...
  • Frye, Richard Nelson (۱۳۸۸), The history of ancient Iran (Tārīḵ ...
  • Frye, Richard Nelson (۱۳۸۹), Political history of Iran in the ...
  • Gardīzī, Abū-Saʻīd ʻAbd al-Ḥay (۱۳۷۴), Zeīn Al-Aḵbār, Edited by ʻAbd ...
  • Ḵārazmī, Moḥammad b. Aḥmad (Nd), Mafatīḥ al-ʻOlūm, Researched by Ebrahīm ...
  • Klima, Otakar (۱۳۸۶), Beitrage zur Geschichte des mazdakismus (Tārīḵ ǰonbeš-e ...
  • Lāhīǰī, Šahlā, Mehrangīz Kār (۱۳۹۲), The quest for identity. The ...
  • Maǰmal al-Tavarīḵ al-Qeṣaṣ (۱۳۱۸), Edited by Mehrdād Bahār, Tehrān: Čāpḵāne ...
  • Masʻūdī, ʻAlī b. Ḥosseīn (۱۴۲۵ AH), Mūrooǰ uẕ-Ẕahab va Ma'ādīn ...
  • Mazdāpūr, Katāyūn (۱۳۷۰), Darbāre Sāḵt-e Ḵānevāde dar Dūre Sāsānīyān, Journal ...
  • Mīnavī-ye Ḵerad (۱۳۵۴), Translated by Aḥmad Tafażolī, Tehrān: Bonīyāde Farhang ...
  • Moskūye, Abū ʻAlī (۲۰۰۰ Ad), Taǰārob al-Omam va Taʻāqīb al-Homam, ...
  • Parīḵānīyān, A(۱۳۸۹), Iranian society and law: Cambridge History of Iran ...
  • Rabīʻzāde, ʻAlī, Moḥammad Ḥassanī (۱۳۹۶), “The family’s character study in ...
  • Ṣaddar Naṣr (۱۹۰۹), Edited by Ervad Bamanji , Mumbai: Oqāf ...
  • Šahzādī, Rostam (۱۳۸۶), Qānūn Madanī-ye Zardoštīyān Dar Zamān-e Sāsānīyān, Tehrān: ...
  • Sarkārātī, Bahman (۱۳۵۰), “Parī: Taḥqīqī Dar Ḥāšīye Osṭūrešenāsī Taṭbīqī”, Journal ...
  • Ṭabarī, Moḥammad b ǰarīr (۱۹۸۷), Tarīḵ al-Rosūl wa al-Molūk (Tarīḵ-e ...
  • Tafażolī, Aḥmad (۱۳۷۶), History of pre-Islamic Iranian literature (Tārīḵ ...
  • Weber, Max (۱۳۷۱), Basic concepts in sociology (Mafāhīm Asāsī-ye ǰāmeʻe ...
  • Wiesehöfer, Josef (۱۳۷۸) , Ancient Iran (Iran Bāstān), Translated by ...
  • Zaehner, Robert Charles (۱۳۸۴), Zurvan, a Zoroastrian dilemma, Translated by ...
  • English SourcesAndreu, M (۲۰۰۵). Gender identify in the archaeology of ...
  • Bausani, A.,” Two Unsuccessful Prophets: Mani and Mazdak", Religion in ...
  • Crone,P. “Kavad,s Heresy and Mazdak,s Revolt”(۱۹۹۱), Iran ,Vol. ۲۹ (۱۹۹۱), ...
  • Geo Widengren, (۱۹۶۵): Die Religionen Irans. (Die Religionen der Menschheit, ...
  • Hartmann, U.”Mazak und die Mazdakite”, in: Politische Morde. Vom Altertum ...
  • Joyce, R (۲۰۰۴). Embodied subjectivity in a companion to social ...
  • Macuch, M, (۲۰۰۹),” Judicialand Legal Systems III. Sasanian Legal System” ...
  • Madigani Hazar Datistan (۱۹۹۷) trans lated from Russian by Professor ...
  • Mohammadifar,Y. (۲۰۱۳)” A Study of the Imagery and Place of ...
  • Nelson, s (۲۰۰۵). Gender archaeology. In Archaeology: the key concepts, ...
  • Sofaer. J (۲۰۰۷). Materiality and identity, in material identities. Oxford: ...
  • نمایش کامل مراجع