حسن محمودزاده - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز

یک گام اساسی جهت مدیریت و برنامه­ریزی توسعه شهری و هم­چنین ارزیابی اثرات تجمعی آن بررسی و شبیه­سازی توسعه فیزیکی شهر می­باشد. هدف از این مطالعه، درک عوامل موثر در روند توسعه فیزیکی منطقه شهری سردرود با عنایت به مقوله توسعه فضایی پایدار شهری از بعد اکولوژیکی و حفظ شرایط زیست محیطی آن در دو دهه آتی می­باشد. بدین منظور با استفاده از تصاویر ماهواره­ای چندزمانه لندست ۵ و تکنیک­های پردازش تصاویر ماهواره­ای شی­گرا تغییرات کاربری اراضی در مقطع زمانی ۱۳۹۰-۱۳۶۳ با تاکید بر گسترش پراکنده شهر سردرود، مورد ارزیابی قرار گرفته است. بر اساس نتایج حاصله مقدار مساحت شهر سردرود از ۲۴/۱۱۱ هکتار در سال ۱۳۶۳ به ۱۲/۵۲۸ هکتار در سال ۱۳۹۰ رسیده است. ۹۴/۱۶۲ هکتار از توسعه ذکر شده بر روی اراضی باغی و زراعی صورت گرفته که لزوم مدیریت توسعه آتی مبتنی بر اصول توسعه پایدار را می­طلبد. بدین منظور عوامل موثر بر توسعه فیزیکی شهر سردرود بر اساس پیشینه تحقیق در قالب ۱۴ شاخص شناسایی و با استفاده از روش شبکه عصبی مبتنی بر مدل LTM نقشه احتمال توسعه شهری تهیه گردید. پس از پیش­بینی الگوی آتی توسعه شهری در شهر سردرود با استفاده از راهبرد حفاظت از باغات و فضاهای سبز در فرایند توسعه شهری با بلوک­بندی نقشه احتمال توسعه شهری، دادن فضای لازم برای توسعه، به­طول ۱۵ کیلومتر و پیشنهاد اعمال ممنوعیت توسعه در اطراف کمربند سبز پیشنهادی، حفظ ذخایر اکولوژیک شهر سردرود با کاهش تخریب اراضی باغی و جلوگیری از اتصال شهر به کلانشهر تبریز مورد تاکید قرار گرفته است.

شهر سردرود, رشد پراکنده, شبکه عصبی مصنوعی, تغییرات کاربری اراضی, طبقه بندی شی گرا