سعید امانپور - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز)
ناهید سجادیان - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز
مسعود مدانلوجویباری - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز

  در سطح یک شهر قیمت زمین از یک منطقه به منطقه دیگر، بر مبنای ویژگی کالبدی و اجتماعی -اقتصادی متفاوت است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل توزیع فضایی قیمت زمین و شاخص­های کارآمدی بازار زمین بر پایداری شهری می­باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و پیمایشی می­باشد. جامعه آماری ساکنان محلات منطقه ۱۲ شهر تهران می­باشد که حجم نمونه با استفاده از مدل کوکران، ۳۶۲ خانوار انتخاب شده اند. جهت نمایش توزیع فضایی قیمت زمین و شاخص­های کارآمدی بازار زمین از نرم افزار ArcGis و در ارزیابی پایداری محلات از مدل­های تحلیل عاملی و موریس و درنهایت برای آزمون­های آماری جهت بررسی همبستگی بین متغیرهای تحقیق از نرم افزار Spss استفاده شده است. تکنیک تحلیل عاملی نشان می­دهد که در عامل کالبدی-عملکردی، محله ایران به عنوان پایدارترین محله و محله شهید هرندی ناپایدارترین محله می­باشد. از نظر عامل اجتماعی، محله دروازه شمیران از نظر پایداری رتبه اول و محله بهارستان ناپایدارترین محله محسوب می­شود. از نظر اقتصادی محله بازار، پایدارترین و محله آبشار ناپایداریرن می­باشد. در بررسی مجدد، ضریب موریس میزان توسعه یافتگی محلات را در وضعیت متوسط و پایین تائید می­کند. بررسی از طریق همبستگی پیرسون نشان می­دهد که رابطه معناداری در سطح ۹۹ % بین شاخص­های کارآمدی بازار زمین و پایداری محلات وجود دارد؛ بازار زمین نقش مهمی در موفقیت برنامه­های شهری ایفا می­کند و این طبیعتا زمینه رشد و شکوفایی اقتصاد شهری را به عنوان موتور محرکه شهر و منطقه در برخواهد داشت. سیاست مطلوب شهری در واقع باید مکانیسم پایداری را برای تامین هزینه­ها، ایجاد زیرساخت ها، توسعه کاربری­های عمومی، تامین زمین برای فعالیت های تولیدی و مسکن خانوارهای کم درآمد و درنهایت چهارچوبی برای پایداری شهری در برداشته باشد، در این فرایند کلید اساسی دستیابی به این مهم، بازار کارآمد زمین است.  

بازار زمین, قیمت زمین و مسکن, پایداری شهری, منطقه دوازده شهر تهران