یوسف قویدل رحیمی - گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس
منوچهر فرج زاده اصل - دانشگاه تربیت مدرس
مسعود صالحیان - دانشگاه تربیت مدرس

    دما به منزله ی یکی از مهم ترین شاخص­های آب وهوایی است که وضعیت کلی هوای یک منطقه را نشان می دهد و کمتر دست خوش تغییر واقع می شود و مستقل از زمان است. تغییر اقلیم و افزایش دما یکی از مسایل مهم زیست محیطی است که در سالهای اخیر مطالعات زیادی در مورد آنها انجام شده است با توجه به موقعیت ایران در کمربند خشک نیمکره شمالی و خطراتی که در پی تغییر اقلیم کشور ما را تهدید می­کند شناخت تاثیر گازهای گلخانه­ای و بویژه دی اکسید کربن اهمیت بالایی دارد. در این تحقیق داده­های دمای حداکثر فصلی ۱۷ ایستگاه سینوپتیک کشور با داده گاز دی اکسید کربن در طول دوره آماری ۱۹۷۵ تا ۲۰۱۰ با استفاده از روش همبستگی پیرسون مورد تحلیل آماری قرار گرفت. همچنین نمودار تغییرات دما و دی اکسید کربن ایستگاه­های با بیشترین ضریب همبستگی ترسیم و سپس نقشه­های توزیع فضایی ضرایب همبستگی ترسیم و مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که فصل زمستان با ۱۴ ایستگاه دارای همبستگی در سطح معناداری، فصل تابستان با ۱۰ ایستگاه و فصل بهار با ۲ ایستگاه به ترتیب بیشترین تاثیر را از دی اکسید کربن پذیرفته اند. همچنین ارتباطی بین دمای حداکثر فصل پاییز و دی اکسید کربن مشاهده نشده است. نتایج تحلیل فضایی نیز حاکی از آن است که مناطق مرکزی و جنوب شرق کشور بیشترین تاثیر را از این گاز داشته اند و دمای این مناطق روند افزایشی را بویژه در زمستان و تابستان داشته اشت.

دمای حداکثر, دی اکسید کربن, تغییر اقلیم, ایران