مقایسه کارآیی مدلهای سری زمانی خطی و غیرخطی در شبیهسازی و پیش بینی تبخیر- تعرق مرجع
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی، دوره: 22، شماره: 63
- کد COI اختصاصی: JR_GEOP-22-63_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 190
نویسندگان
عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه
دانشجوی دکتری مهندسی منابع آب
چکیده
برآورد دقیق میزان تبخیر- تعرق مرجع (ETo) نقش بسیار مهمی در مدیریت منابع آب و بهینهسازی مصرف آب کشاورزی دارد. یکی از روشهای برآورد ETo استفاده از مدلهای سری زمانی است. در این تحقیق، دقت و کارائی مدل خطی آرما (ARMA) و غیرخطی بیلینییر (BL) در شبیهسازی و پیشبینی ETo در سه ایستگاه سینوپتیک واقع در شمال غرب کشور مورد مقایسه قرار گرفت. بدینمنظور، مقادیر ماهانه EToاز سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۴ با استفاده از روش فائوپنمنمانتیث ۵۶ محاسبه شد. مقادیر محاسبه شده ETo در طول سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ به ترتیب برای واسنجی و صحتسنجی مدلها به کار گرفته شد. نتایج شاخصهای آماری در مرحله صحتسنجی (میلیمتر بر روز ۶۹۱/۰RMSE< و ۸۱۸/۰R۲> ) نشان داد که هر دو مدل خطی و غیرخطی میتوانند سری زمانی ETo را با دقت قابلقبول در ایستگاههای مورد مطالعه شبیهسازی و پیشبینی نمایند. در نهایت، مقادیر ETo با استفاده از کل آمار موجود طی سالهای ۲۰۱۴-۱۹۹۰ توسط هر دو روش مورد مطالعه مدل و با انتخاب مدل برتر برای پنج سال آتی (۲۰۱۹-۲۰۱۵) پیشبینی شد. همچنین، نتایج آزمون دایبلد و ماریانو نشان داد که تفاوت معنیداری بین نتایج دو مدل خطی و غیرخطی در مدلبندی سری زمانی ETo، جز در ایستگاه اردبیل، وجود ندارد. برآورد دقیق میزان تبخیر- تعرق مرجع (ET۰) نقش بسیار مهمی در مدیریت منابع آب و بهینهسازی مصرف آب کشاورزی دارد. یکی از روشهای برآورد ET۰ استفاده از مدلهای سری زمانی است. در این تحقیق، دقت و کارائی مدل خطی آرما (ARMA) و غیرخطی بیلینییر (BL) در شبیهسازی و پیشبینی ET۰ در سه ایستگاه سینوپتیک واقع در شمال غرب کشور مورد مقایسه قرار گرفت. بدینمنظور، مقادیر ماهانه ET۰از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۴ با استفاده از روش فائوپنمنمانتیث ۵۶ محاسبه شد. مقادیر محاسبه شده ET۰ در طول سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ به ترتیب برای واسنجی و صحتسنجی مدلها به کار گرفته شد. نتایج شاخصهای آماری در مرحله صحتسنجی (میلیمتر بر روز ۶۹۱/۰RMSE< و ۸۱۸/۰R۲> ) نشان داد که هر دو مدل خطی و غیرخطی میتوانند سری زمانی ET۰ را با دقت قابلقبول در ایستگاههای مورد مطالعه شبیهسازی و پیشبینی نمایند. در نهایت، مقادیر ET۰ با استفاده از کل آمار موجود طی سالهای ۲۰۱۴-۱۹۹۰ توسط هر دو روش مورد مطالعه مدل و با انتخاب مدل برتر برای پنج سال آتی (۲۰۱۹-۲۰۱۵) پیشبینی شد. همچنین، نتایج آزمون دایبلد و ماریانو نشان داد که تفاوت معنیداری بین نتایج دو مدل خطی و غیرخطی در مدلبندی سری زمانی ET۰، جز در ایستگاه اردبیل، وجود ندارد.کلیدواژه ها
آزمون ماریانو, تبخیر-تعرق مرجع, مدل خطی آرما, مدل غیرخطیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.