بررسی احکام پول و دلالتهای آن بر طراحی نظام پولی
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی، دوره: 18، شماره: 35
- کد COI اختصاصی: JR_IEE-18-35_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 224
نویسندگان
مدیر گروه فقه اقتصادی/مرکز فقهی ائمه اطهار
چکیده
گردش صحیح پول در اقتصاد موجب پویایی اقتصاد و رونق تولید و اشتغال میشود. برای گردش مناسب پول، تدوین نظام پولی مطلوب ضرورت دارد. نظام پولی مشتمل بر عناصر بازار پول و سازوکار گردش پول در اقتصاد است. بررسی و شناخت احکام پول، به طراحی ترتیبات مناسب پولی کمک میکند. سطح اول احکام یعنی مواردی که پول به عنوان یک دارایی شخصی است، بررسی این احکام است: آیا پول به عنوان دارایی متعلق خمس می شود؟ کنز (نگهداری) و تقاضای پول به انگیزه سفتهبازی چه حکمی دارد؟ آیا پول، متعلق زکات میشود؟ سطح دوم، بررسی حکم مبادلاتی است که موضوع آنها پول است مثل قرض پول چه حکمی دارد؟ خرید و فروش پول حکمش چیست؟ اجاره پول چه حکمی دارد؟ نتایج این تحقیق که با مشاهده فتاوا و تحلیل به دست میآیند نشان میدهد که ۱. پول متعلق خمس است؛ ۲. در صورت صلاحدید حاکم اسلامی، پول میتواند متعلق زکات هم باشد؛ ۳. کنز پول با دو شرط جایز است: اولا واجبات آن اداء شده باشد و ثانیا موجب اخلال به نظام اقتصادی نشود؛ ۴. اجاره پول جایز نیست. با رویکرد مجموعی به احکام پول، دو اصل برای نظام پولی به دست میآید: اولا نگهداری پول و خارج کردن آن از مدار معاملات، مطلوب نیست و ثانیا «پول نباید بازار مستقل (از بخش واقعی) داشته باشد». این دو اصل میتوانند دلالتهای مناسبی برای طراحی نظام پولی داشته باشد. دو مورد از دلالتهای مهم عبارت اند از: ۱. توسعه استفاده از قرارداد تنزیل دین (که در آن ارتباط بخش واقعی با بخش پولی حفظ میشود) و ۲. وضع مالیاتهای سنگین بر کنز و خارج کردن پول از مدار معاملات.کلیدواژه ها
پول, خمس, زکات, کنز پول, قرض پول, خرید و فروش پول, نظام پولیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.