تعیین بیومارکرهای خونی آلودگی سرب در خلیج گرگان با استفاده از شاخص های خون شناسی گاوماهی لکه دار (Neogobius melanostomus, Pallas ۱۸۱۴)
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه محیط زیست جانوری، دوره: 12، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_AEJO-12-3_017
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 216
نویسندگان
گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران
گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران
گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران
گروه شیلات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران
گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
چکیده
تحقیق حاضر، جهت مهیا کردن اطلاعات پایه ای از آسیب های اکوفیزیولوژیکی (شاخص های خونی) گاوماهی لکه دار در شرایط آزمایشگاهی و محیطی آلودگی سرب و در نهایت طراحی بیومارکرهای خونی ردیابی آلودگی سرب، در خلیج گرگان انجام گردید. در مطالعات آزمایشگاهی، ۴۰۰ قطعه گاوماهی لکه دار با میانگین وزنی ۷/۱۶±۳۵ گرم به طور زنده صید شده و به مدت ۱۴ روز در معرض غلظتهای ۰، ۳/۷۵، ۷/۵ و ۱۵ میلی گرم بر لیتر سرب قرار داده شدند. پس از اتمام آزمایش، از ماهیان نمونه های خون و کبد تهیه شده و مورد آنالیزهای خون شناسی و سم شناسی قرار داده شدند. در تست میدانی، نمونه های ماهی، آب و رسوب، از ۴ منطقه بهنام خزینی۱، خزینی۲، قره سو و گرگانرود تهیه گردید. علاوه بر سنجش سرب در آب، رسوب و بافت کبد، نمونه های خون ماهیان نیز، مشابه آن چه در مورد شرایط آزمایشگاهی ذکر شد، آنالیز گردید. طبق نتایج، از بین پارامترهای خون شناسی گاوماهی لکه دار، مونوسیت، گلبول قرمز، هموگلوبین و MCHC، یک همبستگی مثبت و قابل توجه ای و لنفوسیت و MCV، یک همبستگی منفی و قابل توجه ای با آلودگی سرب تجمع یافته در کبد گاوماهیان در شرایط آزمایشگاهی نشان داد و در شرایط محیطی، مونوسیت یک همبستگی مثبت و معنی داری و ائوزینوفیل یک همبستگی منفی و معنی داری با آلودگی سرب کبد گاوماهیان در شرایط محیطی نشان داد. نوتروفیل نیز یک روند افزایشی را با تغییرات آلودگی سرب کبد نشان داد، ولی این تغییرات معنی دار نبود. در مجموع ، از بین شاخص های خونی گاوماهی لکه دار، درصد مونوسیت خون به دلیل نشان دادن همبستگی بالا و روند یکسان در هر دو شرایط محیطی و آزمایشگاهی (۰/۰۵> P)، به عنوان موثرترین و کارآمدترین بیومارکرخونی آلودگی سرب در گاو ماهی لکه دار پیشنهاد گردید.کلیدواژه ها
بیومارکر خونی, آلودگی سرب, خلیج گرگان, Neogobius melanostomusاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.