ارزیابی شاخص بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده (SPEI) جهت شناسایی خشکسالی در اقلیم های مختلف ایران
- سال انتشار: 1393
- محل انتشار: فصلنامه علوم محیطی، دوره: 12، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_SCJS-12-4_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 236
نویسندگان
دانشیارگروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
چکیده
پایش و تحلیل شرایط خشکسالی یکی از نیازهای اصلی مدیریت منابع آب است. با توجه به مشکلات کمی نمودن ویژگی های خشکسالی مانند تداوم، شدت و بزرگی خشکسالی، شاخص های متعددی در دهه های اخیر توسعه پیدا نموده اند. یکی از محدودیت های شاخص های رایج مانند شاخص بارندگی استاندارد شده (SPI)۱ عدم لحاظ بیلان آب براساس میزان تبخیر و تعرق می باشد. شاخص بارش- تبخیر و تعرق استاندارد شده (SPEI)۲ براساس بارش و تبخیر و تعرق پتانسیل، بیلان آب را در محاسبه شاخص خشکسالی لحاظ می نماید. هدف از این مطالعه بررسی خشکسالی هواشناسی با استفاده از شاخص بارش-تبخیر و تعرق استاندارد شده در ۱۰ ایستگاه هواشناسی سینوپتیک در گستره اقلیم های مختلف کشور و مقایسه با شاخص بارش استاندارد شده می باشد. به این منظور داده های بارش و دمای ماهانه ایستگاه ها در بازه زمانی ۱۹۷۵ الی ۲۰۰۷ تهیه و شاخص های خشکسالی محاسبه گردید. مقایسه براساس مقادیر شاخص ها و رده های خشکسالی انجام شد. نتایج نشان داد شاخص بارش استاندارد شده و شاخص بارش-تبخیر و تعرق استاندارد شده دارای همبستگی معنی دار بوده اما شاخص بارش تبخیر و تعرق استاندارد شده پاسخ سریع تری نسبت به خشکسالی داشته است. هم چنین با افزایش مقیاس زمانی تداوم خشکسالی افزایش می یابد. با توجه به اهمیت تبخیر و تعرق در بیلان آب در مناطق خشک و نیمه خشک، شاخص بارش-تبخیر و تعرق استاندارد شده می تواند به عنوان شاخصی مناسب در مطالعات خشکسالی مورد استفاده قرار گیرد که مطالعات بیشتر در مقیاس های زمانی و مکانی را نیاز دارد.کلیدواژه ها
تحلیل خشکسالی, شاخص بارش تبخیر و تعرق استاندارد شده, شاخص بارش استاندارد شده, ایراناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.