محسن قلی پور - دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان، باشگاه پژوهشگران جوان، گرگان، ایران
منصور خواجه - دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان، باشگاه پژوهشگران جوان، گرگان، ایران
مهلا معلم - کارشناس ارشد، شرکت زمین آبریز البرز
مهدی علی پور - کارشناس ارشد، گروه علوم زمین، دانشکده مهندسی نفت، دانشگاه صنعتی Delft هلند
ادریس میرزا علی - کارشناس ارشد، شرکت زمین آبریز البرز
داوود بیک نژاد - دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان، باشگاه پژوهشگران جوان، گرگان، ایران

امروزه تشکیل کانی های مضر زیست محیطی یکی از مهم ترین عوامل آلودگی معادن زغال سنگ و کارخانه های زغال شویی بشمار می آید کارخانه زغال شویی زیر آب در استان مازندران به عنوان یکی از بزرگترین و قدیمی ترین مناطق تولید کننده کنسانتره زغال در حوزه زغالی البرز مرکزی مطرح است که سالانه مقادیر زیادی باطله تولید می کند . نمونه برداری از کانی های ثانویه سطحی زیست محیطی،آب های زهکش شده از باطله ها، پساب کارخانه ، و آب رودخانه انجام شد . براساس نتایج هیدروژئوشیمی آب های زهکشی و تراوش شده از دپوهای باطله دارای تیپ (Ca-Mg-Na)-SO۴ می باشد . بر طبق نمودارهای گیپس لیتولوژی پدیده غالب و مهم ترین عامل افزایش غلظت یونی در آب های تراوش شده از باطله ها و آب رودخانه است. کانی های ثانویه بلودیت در فصول خشک در اثر تبخیر هیدروسولفات های محلول به طور گسترده ای در سطح دپوهای باطله تشکیل شده است. ورود این زهاب ها به رودخانه سبب ته نشینی هماتیت، هیدروکسیدهای آمورف آهن و کلسیت می شود. مدل سازی هیدروژئوشیمیایی اثبات نمود هماتیت ، گئوتیت و هیدروکسیدهای آهن همراه با کانی های کربناته (کلسیت، دولومیت و آراگونیت) در حال تشکیل است. میزان SO۴, PO۴, Sr, Ca, Sb و Bi در آب های تراوش شده از باطله ها و پساب کارخانه زغال شویی بیشتر از حد استاندارد بوده که می تواند منجر به آلودگی آب های سطحی و زیر زمینی منطقه گردد.

کانی شناسی زیست محیطی, هیدروژئوشیمی, کارخانه زغال شویی, زیرآب