احسان پروانه اول - دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، عضو باشگاه پژوهشگران جوان
مائده دهقانی تفتی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، عضو باشگاه پژوهشگران جوان
بهرام حسن زاده کیابی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه شهید بهشتی

مقاله پیش رو حاصل بررسی ۷ ماهه (فروردین تا اول آبان ماه ۱۳۸۶) ، در اطراف شهرستان سبزوار است . نمونه ها در این مدت در ۷ پلات ۱ هکتاری (۱۰۰ متر × ۱۰۰ متر ) ، به منظور بررسی رابطه ی احتمالی میان تنوع ، غنا، یکنواختی و فراوانی گونه ای سوسماران با نوع پوشش گیاهی و میزان تاج پوشش آن ها ، به دو صورت پیمایشی و استفاده از تله های چاله ای (pitfall) جمع آوری شدند. تعداد ۲۰ تله در هر کوادرات ( به صورت سیستماتیک تصادفی ) استقرار یافت و در مجموع تعداد ۱۵۱ نمونه سوسمار متعلق به ۴ خانواده ، ۸ جنس و ۱۲ گونه به دست آمد. برای اندازه گیری سطح تاج پوشش در هر نوع پوشش گیاهی از پلات های ۱×۱ و ۲×۲ متر در پوشش بوته ای و از پلات های ۱۰×۱۰ در پوشش درختچه ای استفاده شد. به منظور یافتن رابطه میان تنوع ، غنا یکنواختی و فراوانی گونه ای با نوع پوشش گیاهی و میزان تاج پوششی از شاخص های N۱, Shannon- Wiener , Simpson و Hill برای اندازه گیری تنوع گونه ای و از شاخص های Camargo , Smith& Wilson و Simpson برای تعیین یکنواختی گونه ای استفاده شد. مقایسه غنای گونه ای با استفاده از Rarefaction انجام شد. نتایج در شاخص های محاسبه شده، نشان می دهد که رابطه ی میان تغییرات سطح تاج پوشش و تنوع و یکنواختی گونه ای سوسماران مثبت است که میزان این همبستگی ها در شاخص های مختلف به این صورت است : (شاخص های تنوع گونه ای )Shannon- Wiener ( r= ۰.۸۴ و R۲ = ۰/۷۰)،N۱ ( r= ۰.۸۲ و R۲ = ۰/۶۷)Simpson و Hill( r= ۰.۸۱ و R۲ = ۰/۶۵)شاخص های یکنواختی Simpson ( r= ۰.۳ و R۲ = ۰/۰۱) ،, Smith& Wilson ( r= ۰.۵ و R۲ = ۰/۲۵)و Camargo ( r= ۰.۳۶ و R۲ = ۰/۱۳) رابطه سطح تاج پوشش با فراوانی ( r= ۰.۹۷ و R۲ = ۰/۹۳) و غنای گونه ای سوسماران ( r= ۰.۷۷ و R۲ = ۰/۶) نیزمثبت است

تنوع, یکنواختی, غنای و فراوانی گونه ای, سوسمار, نوع پوشش گیاهی, سطح تاج پوشش