بررسی وضعیت ماهیان غیربومی مهاجم تیلاپیاCoptodonzillii,Gervais, ۱۸۴۸)،Oreochromisaureus(Steindachner, ۱۸۶۴در اکوسیستمهای آبی استان خوزستان

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه علوم محیطی، دوره: 15، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_SCJS-15-4_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 223
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسین ولی خانی

گروه تنوع زیستی و مدیریت اکوسیستم ها، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

اصغر عبدلی

گروه تنوع زیستی و مدیریت اکوسیستم ها، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

بهرام حسن زاده کیابی

گروه زیست شناسی و زیست فناوری دریا و آبزیان، دانشکده علوم و فناوری زیستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

فرشاد نجات

گروه تنوع زیستی و مدیریت اکوسیستم ها، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

محمد صادق صبا

معاونت محیط زیست دریایی، اداره کل محیط زیست خوزستان، اهواز، ایران

میلاد خسروی

گروه سیستماتیک جانوری، دانشکده علوم و فناوری زیستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

چکیده

سابقه و هدف: ماهیان مهاجم، به عنوان تهدیدی بزرگ برای تنوع زیستی اکوسیستمهای آبی مطرح هستند. ماهیان تیلاپیا از جمله ماهیانی هستند که به دلیل ویژگی های تولیدمثلی، عادت های غذایی و رفتاری و مقاومت بالا به شرایط محیطی، آلودگی و بیماری ها، مهاجم تلقی شده و تاکنون دو گونه غیربومی Coptodon zillii  و Oreochromis aureus  و یک گونه بومیIranocichla hormuzensis  از این ماهیان در ایران گزارش شده است. در سال های اخیر، ماهیان تیلاپیای غیربومی پیامد های اکولوژیکی و اقتصادی قابل توجهی در ایران و کشورهای همسایه داشته اند. هدف از این پژوهش بررسی اولیه وضعیت ماهیان غیربومی تیلاپیا در استان خوزستان می باشد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از آبان ۱۳۹۳ تا شهریور ۱۳۹۴برای تعیین فراوانی دو گونه ماهی تیلاپیا C. zillii  و O. aureus در تالاب شادگان و میزان عرضه آنها در برخی بازارهای ماهی، در استان خوزستان، انجام شده است. همچنین حضور یا عدم حضور این ماهیان در تعدادی از مراکز تکثیر و پرورش ماهیان گرمابی استان نیز ارزیابی شد. نتایج و بحث: نتایج نشان داد که میزان صید و عرضه تیلاپیا C. zillii فراوانی بالایی داشته و این ماهی به یکی از گونههای غالب تالاب شادگان تبدیل شده است. در این پژوهش گونه O. aureus از تالاب شادگان صید نشد اما مشاهدات نشان می دهد که این گونه، به ویژه در رودخانه ها، در حال گسترش به سایر نقاط بوده و از لحاظ فراوانی نیز در حال افزایش است. ماهیان تیلاپیا به ویژه C. zillii در برخی از مزارع پرورش ماهی به آفت تبدیل شده و میزان تولید ماهیان گرمابی را کاهش دادهاند. همچنین حضور این گونه ها در مراکز تکثیر بچه ماهی، احتمال انتقال آنها به سایر مناطق را افزایش داده است. نتیجه گیری: به نظر می رسد که در حال حاضر بهترین راهکار مبارزه با ماهیان تیلاپیا در این استان، جلوگیری از ورود آنها به سایر منابع آبی (به ویژه از طریق فعالیت های آبزیپروری) باشد. همچنین انجام پژوهش های مستمر برای مشخص شدن جنبه های مختلف این معرفی ها، پیشبینی پتانسیل گسترش دامنه پراکنش و پایش منظم باید مورد توجه قرار گیرد. در مجموع، باید روشی ترکیبی برای کنترل و کاهش این گونه ها به همراه مدیریت مناسب اکولوژیکی آب، کاهش آلودگی آب ها و کاهش فشار صیادی گونه های بومی اتخاذ شود.

کلیدواژه ها

تیلاپیا, گونه مهاجم, C. zillii, آبزی پروری, تالاب شادگان, خوزستان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.