محمدناصر شرافت جهرمی - گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی
سیاوش گلزاریان پور - موسسه عالی آموزش بانکداری

انتخاب نظام ارزی از طریق اثرگذاری بر بسیاری از متغیرهای اقتصادی می تواند نقش بسزایی در شرایط موجود و آینده هر جامعه ای ایفا نماید. از طرف دیگر عوامل اثر گذار بسیاری در انتخاب نظام ارزی موثر هستند. این مقاله به دنبال شناسایی و بررسی نوع اثرگذاری این عوامل بر انتخاب نظام ارزی در ایران و کشورهای عضو سازمان اپک (OPEC) می باشد.  به همین جهت از داده های دوره ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۲ به ترتیب با استفاده از مدلهای پروبیت برای ایران و پروبیت پانل با اثرات ثابت برای کشورهای عضو اپک  به برآورد روابط پرداخته شده است. نتایج حاصل از روابط برآورد شده نشان می دهد از بین تمامی عوامل اثر گذار، شامل عوامل ساختاری، کلان اقتصادی و مالی که در بسیاری از مطالعات نظری و تجربی مورد توجه قرار گرفته اند، مهمترین عامل در افزایش احتمال انتخاب نظام ارزی توسط کشورهای فوق متغیر ذخایر ارزی می باشد. نتیجه فوق می تواند از دو جهت قابل توجه باشد. به این معنا که اقتصادهایی با ذخایر بین المللی زیاد به علت آنکه این ذخایر می توانند به حفظ یک نرخ ارز ثابت کمک کنند، تمایل به انتخاب یک رژیم ارزی ثابت دارند. از سوی دیگر در کشورهای مورد بررسی تامین کسری بودجه دولت با افزایش نرخ ارز یکی از راه حلهای اتخاذ شده جهت جلوگیری از انباشت بدهی ها در بودجه های سالانه می باشد.

نرخ ارز, نظام ارزی, عوامل اثرگذار, اپک و ایران