ارزیابی خدمات اکوسیستمی تالاب ها براساس طبقه بندی ساختارها و کارکردهای هیدرولوژیکی - اکولوژیکی (مطالعه موردی: تالاب شادگان)
عنوان مقاله: ارزیابی خدمات اکوسیستمی تالاب ها براساس طبقه بندی ساختارها و کارکردهای هیدرولوژیکی - اکولوژیکی (مطالعه موردی: تالاب شادگان)
شناسه ملی مقاله: JR_GERAZ-9-1_004
منتشر شده در در سال 1398
شناسه ملی مقاله: JR_GERAZ-9-1_004
منتشر شده در در سال 1398
مشخصات نویسندگان مقاله:
لیلا رحیمی - دانشجوی دکتری برنامه ریزی محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
بهرام ملک محمدی - دانشیار برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
احمدرضا یاوری - دانشیار برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
خلاصه مقاله:
لیلا رحیمی - دانشجوی دکتری برنامه ریزی محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
بهرام ملک محمدی - دانشیار برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
احمدرضا یاوری - دانشیار برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
تالابها در شرایط پیچیده اکولوژیکی، هیدرولوژیکی و زمین شناسی شکل میگیرند و طیفی از خدمات اکوسیستمی را عرضه میکنند. امروزه شناخت رو به رشدی از خدمات و منافع حاصل از اکوسیستم های تالابی برای جوامع انسانی بهوجود آمده است. شناخت و ارزیابی خدمات تالاب و همچنین مدیریت تهدیدهای انسانی و طبیعی تاثیرگذار بر آن، افزون بر حفظ انسجام اکولوژیکی تالاب میتواند بر اقتصاد جوامع محلی وابسته به آن نیز موثر باشد. تالاب شادگان بهدلیل تنوع ساختار اکولوژیکی و همچنین نقش کلیدی آن در مهار پدیده گردوغبار برای بررسی انتخاب شده است. هدف نوشتار پیش رو به کارگیری مفهوم خدمات اکوسیستمی در ارزیابی و مدیریت شرایط اکولوژیکی تالابها است که رهیافتی برای تداوم عرضه خدمات اکوسیستمی، تخصیص بهینه منابع تالاب و مدیریت موثر آن ها ارائه میکند؛ بدینمنظور چارچوب هیدرولوژیکی - اکولوژیکی براساس ویژگیهای ساختاری، کارکردها، خدمات تالاب و همچنین فشارهای وارده بر آن ها تدوین شده است که طبق مدل آبشار خدمات اکوسیستمی، ساختار اصلی آن را دو حوزه اکولوژیکی و اقتصادی - اجتماعی تشکیل می دهند. در شناسایی مشخصه های ساختاری و هیدرولوژیکی تالاب از طبقه بندیهای تالابها استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که تالاب شادگان در سه کلاس رودخانهای، مصبی و دریایی شکل گرفته است. بخش رودخانهای برای کارکردهای هیدرولوژیکی و بیوژئوشیمیایی مانند ذخیره و نگهداشت آب، نگهداشت رسوبات و ذرات، انتقال و تبدیل مواد مغذی، ترسیب کربن و تمامی کارکردهای اکولوژیکی پتانسیل زیادی دارد. بخشهای مصبی و دریایی برای تثبیت خط ساحلی، انتقال و تبدیل مواد مغذی، ترسیب کربن، زیستگاه آبزیان، زیستگاه پرندگان آبزی و زیستگاه حیاتوحش پتانسیل زیادی دارند؛ بنابراین تالاب شادگان انواع خدمات اکوسیستمی (تولیدکنندگی، تنظیمکنندگی، زیستگاهی و فرهنگی) را عرضه میکند. براساس نتایج ماتریس سازگاری، روابط حمایتی و مثبت میان خدمات تالاب غالب است و بیشترین ارتباط رقابتی میان خدمات تولیدکنندگی و تنظیم کنندگی است.
کلمات کلیدی: طبقه بندی تالابها, مشخصه های بیوفیزیکی, چارچوب مفهومی, عرضه خدمات اکوسیستمی, تعاملات خدمات اکوسیستمی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1301250/